Lễ tri ân những người hiến thi hài

Nguồn gốc của lễ này bắt nguồn từ phương Tây khoảng đầu thế kỷ XVI. Tên của lễ được đặt theo tên của bác sĩ Judas Macchabée người Pháp, người đã cùng đồng nghiệp và học trò của mình phải lén đào mộ, lấy trộm tử thi mới đem chôn; hoặc đưa những xác chết vô thừa nhận ngoài đường về rồi bí mật giấu trong những hầm rượu để mổ xẻ, tìm hiểu các quy luật vận động... phục vụ y khoa.

Đây là lần đầu tiên buổi lễ được tổ chức tại Đà Nẵng với sự góp mặt của lãnh đạo, giảng viên cùng hơn 300 em sinh viên khoa Y dược – ĐH Đà Nẵng. Những buổi lễ Macchabée lần đầu tiên được tổ chức ở Việt Nam vào khoảng đầu thế kỷ 20, khi trường đại học y khoa đầu tiên được thành lập với Hiệu trưởng là bác sĩ Alexandre Yersin. Sau đó, lễ bị gián đoạn trong một thời gian dài. Đến năm 1990 mới được khôi phục trở lại ở Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh. 

Theo truyền thống, lễ Macchabée được tổ chức ngày thứ 6 cuối cùng của tháng 12, vì theo Thiên Chúa giáo, Chúa Jesus chết vào ngày thứ Sáu. Khi ấy, lễ được tiến hành rất bí mật, bởi lẽ nếu lộ ra, thì Tòa án tôn giáo sẽ đưa tất cả những người tham dự lên giàn hỏa thiêu. 

Khi lễ Macchabée được tổ chức ở Việt Nam, người ta không còn tổ chức vào ngày thứ 6 cuối cùng của tháng 12 nữa, mà có thể tổ chức vào bất cứ ngày nào trong năm. Đối với các sinh viên y khoa ở Đà Nẵng, đây là lần đầu tiên các em được dự. Nhiều em cho biết, trước đây chỉ được nghe về buổi lễ thiêng liêng này qua các giáo trình y khoa, đến nay mới được dự.

“Sự cống hiến, hy sinh của cô, bác, anh, chị tuy âm thầm, lặng lẽ, không có tượng đồng, bia đá nhưng trong trái tim của thầy trò chúng tôi... Mãi mãi cô, bác, anh, chị vẫn là những người thầy bất tử...”, lãnh đạo khoa Y dược ĐH Đà Nẵng đọc văn tế tri ân những người hiến xác cho y khoa.

Xung quanh nơi làm lễ Macchabée, các em sinh viên kết đài sen, gấp hạc giấy và rải hoa cúc dọc đường đi. Em Võ Tùng, sinh viên lớp YK 14, khoa Y dược – ĐH Đà Nẵng cho biết đó là sự thành kính, tri ân mà các em gửi đến những người đã hiến xác cho y khoa, giúp các em có được cơ hội để thực hành giải phẫu trên cơ thể người, là phần hết sức quan trọng trong việc học nghề và hành nghề sau này.

Cuối buổi lễ là phần rước hương án đến nơi đặt thi hài những người hiến xác. Hơn 300 em sinh viên tay cầm đài sen giấy đốt nến, đi dọc các hành lang được rải đầy những cành hoa cúc. Tất cả đều chậm rãi, nhẹ nhàng, thể hiện sự thành kính, trang nghiêm.

Sau đó, các em xếp hàng trước căn phòng đặt thi hài ngay ngắn theo thứ tự để chờ đoàn rước hương án đến. Tất cả đều thành kính trong một buổi lễ đặc biệt, ít người biết đến.

Các em sinh viên khoa Y dược, Đại học Đà Nẵng cho biết, những đài sen bằng giấy này do tự các em gấp nhằm tưởng nhớ, ghi ơn những thi hài mà các em gọi là “những người thầy im lặng”, những thi hài nghiêm trang trong giảng đường bộ môn Giải phẫu học.

Phía bên trong phòng, hai thi hài được đặt dưới những tràng hoa và nến, phía bên trên là bảng Lễ tri ân. Bác sĩ Phan Bảo Khánh, Phó Chủ tịch Hội hình thể Việt Nam cho biết: “Những người hiến xác có thể có tên, có thể không tên nhưng tất cả đều được tri ân vì đóng góp của mình. Đây là một trong những cách để giáo dục y đức cho sinh viên tưởng nhớ những người thầy của mình. Dù đó là giảng viên trên giảng đường, hay những thi hài vô danh”.

Đại diện sinh viên của khoa Y dược, ĐH Đà Nẵng rước hương án, dâng hương trước những thi hài. Đại diện khoa Y dược, ĐH Đà Nẵng cho biết, đây là lần đầu tiên buổi lễ được tổ chức nhưng trong những năm tiếp theo, trường sẽ tiếp tục tổ chức để tri ân những người hiến xác cho khoa học và giáo dục y đức cho sinh viên.