Làng nghề “cây phát lộc” vào mùa Tết

Về thôn Đình Phùng những ngày này, không khi thật nhộn nhịp. Chạy dọc theo quốc lộ 39, đoạn chạy qua địa phận xã Minh Tân, Hưng Hà, tháp cây phát lộc được bày la liệt ven đường với đủ chủng loại kích cỡ. Loại nhỏ chỉ 2-3 tầng nhưng có loại lên đến 9-10 tầng. Đó là chưa kể đến những sản phẩm khác như: “lục bình phát lộc”; các bó cây bán lẻ để người mua tự trang trí.

Mỗi tháp cây là một "công trình kiến trúc".

Dường như, Tết đến sớm hơn với người dân nơi đây. Dọc con đường làng, lối ra cánh đồng trồng cây “phát tài, phát lộc” đông vui như họp chợ. Đâu đâu cũng rộn rã tiếng cười… Cả cánh đồng làng như được phủ bởi màu xanh mơn mởn của những chồi non. Để đi vào trong nhà, chúng tôi phải lách người qua chậu hoa, dây đai trang trí, cát mịn, keo bôi.

Để có được những sản phẩm bày bán ở đây, ngay từ tháng 9, tháng 10 âm lịch, người dân địa phương đã phải huy động tổng lực nhân khẩu trong gia đình, tập trung vào công tác “sản xuất”. Người già, trẻ em thì tập trung vào khâu bóc vỏ, rửa sạch đất cát. Những lao động chính trong gia đình thì tập trung vào công việc “thiết kế”.

Anh Nguyễn Văn Hải, một “kiến trúc sư” của những “tháp phát lộc” cho hay: “Để  tháp phát lộc các tầng cùng “phát” (nảy mầm) một lúc, chúng tôi phải mất rất nhiều công. Từ khâu trồng cây, đầu năm phải lọc cho các mầm khi mang ươm trồng có độ tuổi bằng nhau. Khi cây lớn thì dùng tre, dây căng buộc, bắc dàn để cây lên thẳng. Hoàn thành sản phẩm mà gặp gió đông, heo may, thời tiết lạnh phải che chắn, lựa nước mà giữ độ ẩm trong chậu sao cho cây điều tiết hút nước đều...”

Người dân thôn Đình Phùng không ai còn nhớ cái nghề “hóa thân” cho cây phát lộc du nhập về đây tự bao giờ. Chỉ nhớ rằng, hơn 10 năm về trước, có một người dân đi du lịch ở bên Trung Quốc, tình cờ thấy người dân bên ấy làm rất nhiều chậu hoa, tháp cây phát lộc, mang lại hiệu quả kinh tế rất cao. Sự tò mò muốn học hỏi cộng với khát vọng thoát nghèo, người nông dân ấy đã mang về cho thôn nghèo ở quê lúa Thái Bình một cái nghề mới, đó là làm tháp cây phát lộc.

Lúc đầu, chỉ có một vài hộ dân mạnh dạn bỏ vốn ra trồng cây phát lộc làm những lúc rảnh rỗi, không ngờ nghề làm chậu hoa, tháp cây này đem lại hiệu quả kinh tế rất cao. Từ đó, nghề trồng cây “phát tài, phát lộc” được nhân rộng trong toàn thôn. Từ ngày làm phát lộc, vừa tận dụng hết cây cong, cây già mà thu nhập cũng cao gấp hàng chục lần so với bán cây trước đây.

Tháp cây phát lộc được bày bán ven đường quốc lộ 39.

Cả thôn Đình Phùng hiện có hơn 100 hộ dân thì cũng gần bằng ấy hộ gắn bó với nghề làm chậu hoa, tháp cây phát lộc. Trong đó, hơn 70% hộ dân đã quy hoạch ruộng trồng lúa, hoa màu thành bãi trồng cây phát lộc. Nhiều thôn lân cận trong xã cũng mang giống cây về trồng, rồi bán cho người dân làng nghề.

Thời gian đầu gắn bó với nghề, cây phát lộc người dân trồng chủ yếu là để bán cùng với các loại hoa khác phục vụ cho các ngày rằm, ngày lễ... nên thu nhập chẳng đáng bao nhiêu. Kể từ ngày đưa cây phát lộc vào chậu cảnh thì thu nhập cao gấp hàng chục lần so với bán cây như trước.

Vài ba năm trở lại đây, nguồn cây ở xã Minh Tân thường không đủ, nên cuối năm các "nhà cây" phải sang Hưng Yên, Hải Phòng, Nam Định mua cây về mới đủ nguồn hàng cung cấp ra thị trường. Anh Nguyễn Văn Toàn, một “nhà cây” nổi tiếng làng nghề cho biết, những ngày cuối năm này bà con huy động thời gian tối đa làm cả ngày lẫn đêm mà vẫn không đủ hàng.

Giá bán mỗi chậu cây phát lộc vào thời điểm chính vụ thường dao động từ 200 nghìn đến 1 triệu đồng/chậu (loại tháp cao 3 tầng đến 7 tầng) tùy thuộc vào từng kích cỡ to, nhỏ, cá biệt loại 9 đến 15 tầng (cao 150cm) thì giá bán từ 2 đến 3 triệu đồng/chậu.

Trung bình một gia đình làm cây ở thôn Đình Phùng mỗi tháng bán được 150 đến 200 chậu, đem lại thu nhập từ 10 đến 15 triệu đồng/hộ/tháng. Mỗi hộ làm cây ở Đình Phùng bán 200-600 chậu/năm, thu nhập từ 40-70 triệu đồng.

Nhật Minh