Khó tận dụng tro xỉ, tro bay

Mặc dù lượng tro xỉ thải ra hằng năm tại Cao Ngạn không nhiều, khoảng 200 nghìn tấn, nhưng cũng khiến nhà máy gặp trở ngại vì không tìm được nơi đổ thải, đồng thời lãng phí nguồn nguyên liệu tiềm năng. Chính vì vậy, sau khi đưa nhà máy đi vào hoạt động, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã đặt mục tiêu phải xử lý được lượng phế thải và tái sử dụng để tránh gây ô nhiễm môi trường, giảm thiểu diện tích đất tồn chứa, tạo thêm sản phẩm mới.

TKV chỉ đạo Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn ký hợp đồng nghiên cứu sử dụng tro xỉ với Viện Vật liệu xây dựng (VIBM) của Bộ Xây dựng. Năm 2011, công ty đầu tư dây chuyền sản xuất gạch và thành lập Công ty CP Vật liệu không nung ATK Thái Nguyên chuyên sản xuất gạch không nung xi măng cốt liệu.

Sản phẩm gạch từ tro xỉ tại Nhà máy Nhiệt điện Cao Ngạn

Bên cạnh đó, với khoảng 120 nghìn tấn tro bay (bụi khí thải dưới dạng hạt mịn thu được từ quá trình đốt cháy nhiên liệu than) phát thải mỗi năm, công ty còn phối hợp với Nhà máy Xi măng La Hiên thử nghiệm sản xuất xi măng từ tro bay.

Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất là khâu tiêu thụ sản phẩm. Đa phần các nhà xây dựng, người dân không mặn mà với gạch không nung, dù chi phí cho việc dùng gạch không nung thấp hơn gạch nung truyền thống, khiến TKV chưa thể nhân rộng hoạt động này ra các nhà máy nhiệt điện khác.

Hiện nay, phát triển các công nghệ sử dụng tro xỉ, tro bay trong ngành sản xuất vật liệu xây dựng như: Tro xỉ làm gạch không nung, vật liệu san lấp; tro bay làm phụ gia cho xi măng, phụ gia cho bê tông... đã được chú trọng. Mới đây, các bộ, ngành cùng các nhà khoa học đã có nhiều cuộc bàn thảo về vấn đề giải quyết đầu ra của chất thải của nhà máy nhiệt điện than.

Tuy nhiên, việc sử dụng phế thải của nhiệt điện than để làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng hiện đang gặp một số vướng mắc. Nhiều doanh nghiệp sản xuất xi măng, gạch không nung và nhiều cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng khác có khả năng sử dụng tro xỉ, tro bay làm nguyên liệu nhưng lại không đủ điều kiện tiếp nhận tro xỉ, tro bay theo quy định tại Nghị định số 38/2015/NĐ-CP của Chính phủ.

Để giải quyết những vướng mắc đó, Chính phủ đang chỉ đạo các bộ biên soạn các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuậtcho việc xử lý, sử dụng tro xỉ, tro bay làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng, dự kiến sẽ ban hành vào cuối năm 2017, đầu năm 2018.