Hiện đại hóa khai thác than lộ thiên

Theo tính toán, tại các mỏ lộ thiên, càng khai thác xuống sâu, hệ số bóc đất đá cao, cung độ vận chuyển càng lớn. Nhiều mỏ đã khai thác xuống mức âm hàng trăm mét so với mực nước biển. Hệ số bóc đất đá lên tới 13-14m³/tấn than. Cung độ vận chuyển cũng ngày càng xa dần lên tới hàng chục km. Tất cả các yếu tố đó khiến cho giá thành than ngày càng cao. Giải pháp đổi mới công nghệ khai thác mang tính quyết định đến sự tồn tại của các mỏ lộ thiên.

Mặc dù trong những năm qua, TKV đã có nhiều giải pháp tối ưu như: Đầu tư hệ thống băng tải vận tải đất đá, đầu tư xe trọng tải lớn gần 100 tấn, đầu tư xe điện hay tổ chức quy trình khai thác liên thông hợp lý giữa các mỏ… Tuy nhiên, do điều kiện khai thác ngày càng xuống sâu, đòi hỏi tiếp tục cần có những công nghệ hiện đại, hiệu quả hơn nữa.

Khai thác mỏ lộ thiên tại Quảng Ninh

Mới đây, Tập đoàn đã chỉ đạo các ban phối hợp với các đơn vị và các công ty tư vấn mỏ khảo sát thực địa, thực trạng công tác vận tải đất đá tại các mỏ hiện nay để triển khai áp dụng phần mềm Minesight thay thế cho cách thức lập kế hoạch kỹ thuật tại các mỏ lộ thiên như trước đây. Việc nghiên cứu áp dụng phần mềm Minesight nhằm lựa chọn giải pháp tối ưu nhất trong công tác vận tải đất đá giữa không gian 3D của mỏ, từ chiều sâu đáy moong, chiều cao bãi thải đất đá, đến việc lựa chọn thiết bị, công nghệ vận tải cho từng khu vực…, tạo ra bước đột phá trong công tác vận tải đất đá hỗn hợp của các cụm mỏ lộ thiên, nâng cao năng lực vận tải lên gấp nhiều lần.

Theo đánh giá của Công ty CP Tư vấn đầu tư mỏ và công nghiệp - Vinacomin, khi ứng dụng phần mềm sẽ chuẩn hóa được tất cả các loại hình công việc trong quá trình khai thác mỏ kể từ khi thăm dò đến thiết kế, vận hành, giám sát và hoàn nguyên một cách chính xác, nhanh gọn; loại bỏ được những sai sót trong thiết kế, lập kế hoạch, quản lý điều hành sản xuất mỏ.

Từ trước tới nay đã có nhiều đề tài nghiên cứu về việc ứng dụng công nghệ tin học vào sản xuất mỏ, góp phần vào sự phát triển của TKV. Phần mềm này cũng được ban lãnh đạo TKV khẳng định là phù hợp với công tác thiết kế và quản lý khai thác mỏ lộ thiên. Trước mắt, các đơn vị tư vấn sẽ triển khai áp dụng tại các đơn vị khai thác lộ thiên vùng Cẩm Phả, sau đó sẽ nhân rộng ra các đơn vị khác.

Bên cạnh đó, nhằm dần đưa các mỏ lộ thiên phát triển theo hướng hiện đại, lãnh đạo TKV đã quy định các đơn vị đầu tư trang bị các loại xe ôtô vận tải tại các khai trường lộ thiên phải có trọng tải từ 45 tấn trở lên. TKV cũng quy định phải đầu tư trang bị các loại máy xúc có dung tích gầu xúc từ 3m³ trở lên. Đây là một trong những quy định cứng rắn nhằm tiến tới xây dựng các mỏ lộ thiên lớn áp dụng đồng bộ thiết bị bốc, xúc, vận chuyển có công suất, trọng tải lớn, bảo đảm an toàn, bảo vệ môi trường, nâng cao hiệu quả, hạ giá thành trong khai thác lộ thiên. Các quy định này được áp dụng kể cả phần khối lượng thuê ngoài do các đơn vị ngoài ngành than đảm nhận.

Ngoài ra, Tập đoàn cũng chỉ đạo các đơn vị tính toán áp dụng hình thức vận tải, sơ đồ vận tải phù hợp với điều kiện cự ly đổ thải ngày càng xa, nâng cao dần việc vận tải đất đá bằng băng tải đạt công suất thiết kế; triển khai áp dụng việc cơ giới hóa khâu nạp mìn, sử dụng thuốc nổ nhũ tương rời và ANFO trong các mỏ lộ thiên lớn. Các đơn vị trong cùng một vùng khai thác lộ thiên phối hợp đổ thải theo quy hoạch đã được phê duyệt… Năm 2018, toàn bộ các đơn vị khai thác lộ thiên trong TKV tổ chức nổ mìn và bốc xúc, vận chuyển khoảng hơn 137 triệu m³ đất đá.