Hàn Quốc và Cuba sắp có bước tiến lịch sử

Ngoại trưởng Hàn Quốc Yun Byung-se

"Khi nào điều đó xảy ra, tại thời điểm này rất khó để khẳng định" - ông Lim trả lời một câu hỏi về việc bình thường hóa quan hệ Hàn Quốc-Cuba. Tuy nhiên, theo Lim Song Nam, những nỗ lực để thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước "sẽ mang lại kết quả cụ thể và chính thức".

Ý nghĩa của việc “xích lại gần nhau”

Tham dự hội nghị thượng đỉnh lần thứ bảy Hiệp hội các nước Caribbean (ACS) tại Cuba, Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Yun Byung-se hôm 5/6 đã có cuộc hội đàm với người đồng cấp Cuba Bruno Rodriguez Parrilla.

Cuộc hội đàm giữa hai ngoại trưởng được đánh giá là một phần nỗ lực của Seoul để tiếp tục gây áp lực ngoại giao với Triều Tiên nhằm chấm dứt chương trình hạt nhân và tên lửa của nước này.

Việc Cuba mời Ngoại trưởng Yun Byung-se tham dự với tư cách quan sát viên sự kiện của Hiệp hội các nước Caribbean (ACS) cho thấy La Habana cũng đã rất tích cực đáp lại thái độ của Seoul.

Hàn Quốc và Cuba vốn chưa thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức. Cuba lại là một nước anh em rất gần gũi với Triều Tiên. Vì thế, cuộc gặp cấp Bộ trưởng Ngoại giao giữa Hàn Quốc và Cuba có ý nghĩa rất đặc biệt. Đây cũng là cuộc gặp đầu tiên trong lịch sử giữa Bộ trưởng Ngoại giao hai nước, thể hiện thiện chí và mong muốn của Hàn Quốc tích cực thúc đẩy quan hệ với Cuba. 

"Đây là cuộc đàm phán chính thức đầu tiên của bộ trưởng ngoại giao hai nước. Chúng tôi đã thực tâm nỗ lực để cải thiện quan hệ với Cuba, dựa trên chính sách phát triển tình hữu nghị và hợp tác giữa hai nước, bất chấp sự khác biệt về hệ thống chính trị và hệ tư tưởng" - Thứ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc cho biết.

Từ trước đến nay Cuba vẫn duy trì mối quan hệ gần gũi với Triều Tiên, và Seoul hy vọng việc lập quan hệ ngoại giao với Havana sẽ giúp gây ảnh hưởng đến lập trường của Bình Nhưỡng vốn luôn từ chối tuân theo các yêu cầu của cộng đồng quốc tế về ngăn chặn phát triển chương trình hạt nhân.

Một trong những điều kiện cho sự xích lại gần nhau này là việc khôi phục quan hệ ngoại giao giữa Cuba và Hoa Kỳ, cũng như chuyến thăm Havana của Tổng thống Mỹ Barack Obama. Mỹ cũng đã nới lỏng một số biện pháp trừng phạt đối với Cuba, mặc dù hiện tại lệnh cấm vận thương mại hơn nửa thế kỷ vẫn còn hiệu lực.

Lịch sử quan hệ Hàn Quốc - Cuba

Quan hệ giữa Hàn Quốc và Cuba gián đoạn sau khi cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa năm 1959 thành công dưới sự lãnh đạo của cựu Chủ tịch Fidel Castro. Đến nửa cuối thập niên 1990, hai nước dần nối lại những tiếp xúc, giao lưu, chủ yếu trên các lĩnh vực phi chính trị. Vào năm 2005, Cơ quan xúc tiến thương mại Hàn Quốc (KOTRA) đã mở văn phòng đại diện tại thủ đô La Habana của Cuba và điều này đã trở thành bước ngoặt trong quan hệ giữa hai nước. Từ sau đó, các cuộc gặp giữa quan chức Chính phủ hai nước được tổ chức thường xuyên hơn.

Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Yun Byung-se từng khẳng định sẽ nỗ lực thúc đẩy bình thường hóa quan hệ với Cuba trong bài phát biểu trước Quốc hội vào tháng 2 năm ngoái. Ý định cải thiện quan hệ Hàn Quốc - Cuba càng được củng cố sau khi Mỹ bình thường hóa quan hệ với Cuba vào cuối năm ngoái.

Bình Nhưỡng mất dần đồng minh

Sứ phát triển tích cực trong mối quan hệ song phương Hàn Quốc - Cuba phát triển có thể ảnh hưởng đáng kể đến đường lối ngoại giao của Bình Nhưỡng. Từ thời cố Chủ tịch Kim Nhật Thành, Triều Tiên và Cuba đã có mối quan hệ đồng chí sâu sắc, cùng chiến tuyến chống Mỹ. Quan hệ Hàn Quốc - Cuba phát triển có thể sẽ gây rạn nứt trong quan hệ truyền thống Triều Tiên - Cuba. Trên thực tế, Bình Nhưỡng đã tỏ ra khá nhạy cảm trước việc La Habana gửi lời mời Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc đến thăm và tham dự sự kiện tại nước này. Mối quan hệ Hàn Quốc và Cuba được dự đoán sẽ dần cải thiện và tiến đến bình thường hóa, và điều này có thể sẽ gây áp lực ngoại giao lớn đối với miền Bắc. Mới đây, Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye đã có chuyến công du các nước châu Phi, trong đó có Uganda, một đối tác quân sự của Triều Tiên. Trong chuyến thăm này, Hàn Quốc đã thuyết phục được Chính phủ Uganda cắt đứt quan hệ hợp tác an ninh và quân sự với Triều Tiên.