Giá điện cần được điều chỉnh theo giá thị trường

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải.

PV: Trước hết, xin Thứ trưởng cho biết đánh giá của mình về giá bán điện hiện nay?

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải: Giá bán lẻ điện của Việt Nam vẫn đang thấp hơn giá sản xuất. Và điều này cũng được nhiều tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới cảnh báo.

PV: Tình trạng này tác động như thế nào đến hoạt động của ngành điện?

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải: Giá điện thấp khiến các doanh nghiệp và các nhà đầu tư cả trong cũng như ngoài nước không muốn đầu tư làm điện. Cuối cùng, quanh đi quẩn lại vẫn chỉ có mình EVN làm điện và vẫn mang tiếng là độc quyền. Nhưng vì giá điện thấp nên EVN phải chịu lỗ. Mà EVN là doanh nghiệp nhà nước nên thành ra Chính phủ phải bù lỗ. Những ngành sử dụng nhiều điện như sắt thép, xi măng được dùng điện thấp hơn giá thành, tức là Chính phủ đã bù lỗ cho ngành xi măng, sắt thép. Chưa kể, Chính phủ còn phải bù lỗ cho việc hỗ trợ giá điện các hộ nghèo, khoảng 2,7 triệu hộ, mỗi hộ 30.000 đồng...

PV: Quan điểm của Thứ trưởng về vấn đề này như thế nào?

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải: Tương tự như giá xăng dầu, giá điện cần được điều chỉnh theo cơ chế thị trường, tạo sự cạnh tranh, không để độc quyền. Hiện giá xăng đã tiệm cận giá thị trường khi điều hành theo Nghị định 83. Do đó, giá đầu vào rẻ sẽ cung cấp cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh và người dân với giá rẻ, giá dầu tăng sẽ bán theo giá tăng. Các đối tượng khi dùng xăng dầu chấp nhận giá tăng đó. Khi tăng giá điện, đầu tiên là Chính phủ được lợi, nhưng sau đó là doanh nghiệp, người dân cũng sẽ được lợi vì sẽ không còn độc quyền. Doanh nghiệp muốn cạnh tranh cũng phải đầu tư trang thiết bị tiên tiến tạo giá thành thấp.

PV: Vậy khi nào giá điện sẽ được điều chỉnh, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải: Vừa qua, tại cuộc họp bàn về tình hình kinh tế vĩ mô với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và một số tập đoàn kinh tế Nhà nước, Thủ tướng đã yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) rà soát, tính toán lại giá điện, tìm giải pháp nâng cao trình độ quản trị, tăng năng suất lao động. Sau Tết Nguyên đán, EVN sẽ đề xuất lại mức tăng giá điện, Bộ Công Thương sẽ xem xét, căn cứ trên quy định hiện hành và  tình hình thực tiễn để quyết định có điều chỉnh giá điện hay không trong tháng 3.

PV: Việc điều chỉnh giá điện sẽ được thực hiện như thế nào?

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải: Trước đây, EVN cũng có đề xuất tăng giá bán lẻ điện lên 9,5% so với hiện nay. Tuy nhiên, Bộ Công Thương sẽ căn cứ vào chỉ đạo của Thủ tướng tới đây, căn cứ vào tình hình thực tiễn để đưa ra quyết định. Trong giới hạn tăng giá điện từ 7-10% thì Bộ Công Thương sẽ quyết, còn nếu giá điện tăng trên 10%, Bộ Công Thương sẽ phải gửi phương án giá điện này sang Bộ Tài chính thẩm định, rồi sau đó trình Thủ tướng quyết định.

Tuy nhiên, đó là các mốc điều chỉnh được quy định ở Quyết định 69 của Thủ tướng. Tại phiên họp thường kỳ của Chính phủ mới đây, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Công Thương chỉ đạo EVN sửa đổi Quyết định này. Dự kiến, cơ chế điều chỉnh giá điện mới sẽ theo hướng giảm biên độ điều chỉnh thuộc thẩm quyền của EVN từ 7% hiện nay xuống chỉ còn 3-5%. Hai Bộ Công Thương - Tài chính chỉ làm hậu kiểm.

PV: Xin cảm ơn Thứ trưởng!

Thanh Ngọc (tổng hợp)