Giá dầu giảm: Xoay xở bù đắp ngân sách thế nào?

Năm 2016, việc cân đối ngân sách nhà nước gặp không ít khó khăn.

Trả lời câu hỏi của phóng viên tại phiên họp báo thường kỳ quý I diễn ra chiều 31/3 liên quan đến điều hành ngân sách trong bối cảnh giá dầu biến động, ông Đào Xuân Tuế, Phó Vụ trưởng Vụ Ngân sách nhà nước (NSNN) - Bộ Tài chính cho biết, trong trường hợp xấu nhất khi thực tế biến động mạnh so với dự toán thì sẽ phải điều chỉnh ngân sách.

Đại diện Bộ Tài chính cho biết, ngân sách trong quy định của luật ngân sách do Quốc hội quyết định, Thủ tướng Chính phủ giao. Việc dự báo các khoản thu của ngân sách dựa trên cơ sở các luật thuế cũng như diễn biến giá dầu thô. Trong đó, việc đưa ra cơ sở giá dầu để điều hành ngân sách tùy thuộc vào sản lượng và giá theo thời điểm hiện tại và tham khảo các thông tin từ các tổ chức quốc tế cũng như các chuyên gia kinh tế trong nước.

Giá dầu từ cuối năm 2014 và năm 2015 diễn biến phức tạp, khó dự báo. Diễn biến giá dầu có tác động trực tiếp đến NSNN nên phải có phương án phù hợp, và trong Luật Ngân sách cho phép trong trường hợp ngân sách biến động quá lớn ảnh hưởng đến dự toán đã được Quốc hội quyết định thì phải điều chỉnh ngân sách (phương án xấu nhất), còn lại phải đưa ra kịch bản giá dầu ở các thời điểm khác nhau.

Trước đó, trong năm 2015, do giá dầu giảm sâu nên Chính phủ phải tìm phương án có nguồn thu bù vào hụt thu dầu thô do giá dầu giảm. Tuy nhiên, việc thu ngân sách phải dựa theo luật và còn phụ thuộc vào tăng trưởng kinh tế. Thuận lợi trong năm 2015 đó là kinh tế phục hồi, đặc biệt phục hồi mạnh mẽ vào quý IV/2015, từ đó giúp thu ngân sách cũng tăng mặc dù thu từ dầu thô giảm mạnh.

"Sang năm 2016, chúng ta tưởng rằng hạ kịch bản giá dầu từ 100 USD/thùng xuống còn 60 USD/thùng là đã có thể an tâm nhưng thực tế có lúc giá dầu đã xuống dưới 30 USD/thùng, Bộ Tài chính đã phải tham mưu Chính phủ các phương án ứng phó kể cả trường hợp giá dầu hạ còn 20 USD/thùng" - ông Tuế cho biết.

Trước băn khoăn của phóng viên: "Với áp lực ngân sách để bù đắp hụt thu từ giá dầu thô, liệu Chính phủ, Bộ Tài chính có điều chỉnh chính sách thu, tăng thu thuế, phí hay không", đại diện Bộ Tài chính khẳng định, thu ngân sách phải theo cơ chế luật hiện hành chứ không phải vì biến động mà điều chỉnh, "muốn làm gì thì làm".

Ông Tuế cũng cho biết, tới đây, Bộ Tài chính tham mưu Chính phủ ra chỉ thị tiếp tục điều hành ngân sách chặt chẽ hơn trong điều kiện giá dầu đang giảm và đồng thời có những giải pháp kích thích môi trường sản xuất kinh doanh ổn định và phát triển, từ đó có nguồn thu và cân đối được ngân sách.

Cũng tại cuộc họp báo, bà Vũ Thị Mai - Thứ trưởng Bộ Tài chính bác kiến nghị của Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam xin lùi thời hạn thi hành thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu bia từ 1/1/2016 đến 1/1/2017 do không có cơ sở. Đồng thời cũng cho biết, chưa có đề xuất điều chỉnh tăng thuế bảo vệ môi trường với mặt hàng xăng dầu.

Về việc tăng lệ phí môn bài với các tổ chức lên đến 2-3 lần, bà Mai khẳng định “hoàn toàn không có chuyện do ngân sách gặp khó khăn mà mức thu được xác định để phù hợp với tình hình kinh tế. Toàn bộ khoản thu về lệ phí môn bài này sẽ được cân đối cho ngân sách địa phương 100%”.

Liên quan đến kế hoạch sử dụng 30.000 tỉ đồng từ thoái vốn, cổ phần hóa tiền vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp để cân đối vào ngân sách trung ương trong trường hợp hụt thu, ông Đặng Quyết Tiến - Phó cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp cho hay, khoản này chủ yếu để chi đầu tư (như đầu tư vào bệnh viện để giảm tải) chứ không để chi thường xuyên là chủ yếu. Việc đưa 30.000 tỉ đồng này nhằm mục đích dễ quản lý theo Luật NSNN.

Ngoài ra, chia sẻ về chính sách sắm tài sản theo phương thức tập trung, ông Trần Đức Thắng, Cục trưởng Cục Quản lý Công sản cho biết, với những quy định đề ra, chắc chắn sẽ chấm dứt được lãng phí trong mua sắm tài sản công.

Cụ thể, mua sắm tập trung thực hiện mua sắm với số lượng lớn, do đó sẽ giảm chi phí so với mua đơn lẻ. Đầu mối mua sắm tập trung hiện nay hàng nghìn đầu mối, nhưng sau khi áp dụng mua sắm tập trung dự kiến giảm còn 127 đầu mối, trong đó có đầu mối mua sắm tập trung cấp quốc gia trước hết là với ô tô.