Đừng để mất bò mới lo làm chuồng!

Trắng tay mà không hay

Năm 2007, bà Chu Thị Bình (Thành viên HĐQT, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Thủy sản Minh Phú) gửi một khoản tiền lớn vào Eximbank - Chi nhánh TP HCM. Do số tiền gửi lớn nên nữ khách hàng này được chăm sóc theo chế độ khách hàng VIP, toàn bộ các giao dịch với bà Bình từ trước đến đầu tháng 2-2017 đều do ông Lê Nguyễn Hưng - Phó giám đốc Eximbank - Chi nhánh TP HCM thực hiện.

Lợi dụng sự tin tưởng của khách hàng, ông Hưng cùng nhân viên ngân hàng nhiều lần đến nhà riêng của bà Bình để trình bày những khoản đã tất toán dựa theo kỳ hạn gửi. Tuy nhiên, trên thực tế ông Hưng đã chỉ đạo nhân viên lập chứng từ giả để rút tiền từ tài khoản chưa đến hạn tất toán của bà Bình rồi gửi vào tài khoản đã đến hạn tất toán. Cho tới tháng 2-2017, khi đến hạn tất toán các sổ tiết kiệm, bà Bình phát hiện số dư trên sổ tiết kiệm không trùng khớp với số dư thể hiện trên bản gốc các sổ. Nghi ngờ mình bị lừa đảo, bà Bình đối chiếu số dư sổ tiết kiệm thì phát hiện hơn 245 tỉ đồng trong các tài khoản đã bốc hơi nên khiếu nại Eximbank.

Trên thực tế, những vụ việc như trên đã từng xảy ra tại nhiều ngân hàng trên địa bàn cả nước, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có biện pháp ngăn chặn tuyệt đối.

Ngân hàng phải có trách nhiệm

Được biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Bộ Công an đã khởi tố vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Eximbank - Chi nhánh TP HCM. Đại diện Eximbank cũng cho biết, sẽ bảo vệ quyền lợi của khách hàng. Tuy nhiên, việc bồi hoàn cho khách hàng chưa thể giải quyết khi chưa có phán quyết chính thức của tòa án về trách nhiệm của các bên.

Luật sư Trương Anh Tú

Liên quan đến vấn đề này, Luật sư Trương Anh Tú - Trưởng Văn phòng Luật sư Trương Anh Tú (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng, những thông tin mà Eximbank trả lời khách hàng Bình rất mâu thuẫn và có dấu hiệu muốn “phủi tay” để quy trách nhiệm cho cá nhân ông Hưng. “Trong vụ án này, hành vi của ông Hưng không phải là tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản khi lén lút rút tiền của khách mà có dấu hiệu của tội trộm cắp tài sản hoặc tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản mà người bị hại ở đây là ngân hàng” - Luật sư Trương Anh Tú nói.

Trưởng Văn phòng Luật sư Trương Anh Tú phân tích, khi bà Bình mở sổ tiết kiệm tại ngân hàng là trở thành khách sử dụng dịch vụ của ngân hàng. Theo Khoản 2, Điều 4, Luật Bảo vệ người tiêu dùng quy định rõ: “Quyền lợi của người tiêu dùng được tôn trọng và bảo vệ theo quy định của pháp luật”. Bên cạnh đó, Điều 10, Luật Các tổ chức tín dụng cũng quy định, các ngân hàng và tổ chức tín dụng có trách nhiệm bảo vệ quyền lợi của khách hàng. Vì thế, ngân hàng phải có trách nhiệm đối với số tiền gửi của khách. Ông Hưng chỉ là đại diện của ngân hàng, nhân danh ngân hàng để thực hiện nhiệm vụ giao dịch với bà Bình. Mối quan hệ giữa bà Bình và ngân hàng là giao dịch dân sự (nhận tiền gửi). Khi tiền gửi của khách bị thất thoát, ngân hàng phải có trách nhiệm bồi thường. Mặt khác, bà Bình hoàn toàn có quyền khởi kiện dân sự yêu cầu ngân hàng thanh toán số tiền thất thoát cho mình. Trách nhiệm hình sự của ông Hưng phải chịu với Nhà nước độc lập và nằm ngoài quan hệ giữa ngân hàng và bà Bình.

Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu

Đồng ý với quan điểm của Luật sư Trương Anh Tú, Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu - Chuyên gia Tài chính ngân hàng cho biết, trong sự việc trên, khách hàng giao dịch với ngân hàng chứ không giao dịch với cá nhân cán bộ ngân hàng. Họ gửi tiền cho ngân hàng chứ không phải gửi cho một cá nhân nào đó. Do vậy, ngân hàng vẫn phải chịu trách nhiệm hoàn trả các khoản tiền gửi cho khách hàng của mình. Bởi khi ông Hưng đi giao dịch với khách hàng vẫn là cán bộ của ngân hàng. Vì thế, ngân hàng cũng phải chịu trách nhiệm về hành vi sai trái của cán bộ mình chứ không thể đổ cho trách nhiệm của cá nhân cán bộ với khách hàng được.

Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng, những vụ việc khách hàng mất tiền ở ngân hàng, tổ chức tín dụng trong thời gian gần đây đều cho thấy quy trình làm việc của các ngân hàng còn nhiều sơ hở, chưa đảm bảo an toàn tuyệt đối cho khách hàng. Do đó, người dân có tiền gửi tại các ngân hàng và tổ chức tín dụng cần nâng cao ý thức về an ninh bảo mật và tôn trọng, tuân thủ đầy đủ đúng quy trình giao dịch với ngân hàng để tránh mất tiền.

Bên cạnh đó, Chuyên gia Tài chính ngân hàng cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cần thắt chặt hơn quy trình giao dịch tiền gửi và rút giữa ngân hàng với khách hàng, đặc biệt là đối với khách hàng VIP, nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng cho mọi khách hàng đến giao dịch.