Dòng phim Nhà nước cần có tiếng nói chung với tư nhân

Giải Cánh Diều Vàng năm nay, phim tư nhân thắng lớn, song cũng là chỉ dấu đáng buồn của các hãng phim Nhà nước và những người yêu mến điện ảnh Việt Nam. Liên quan đến vấn đề này, PV Báo điện tử PetroTimes đã có cuộc trao đổi với đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh (đạo diễn phim Lô Tô) về sự phát triển mạnh mẽ của dòng phim tư nhân.

Phương pháp làm phim quyết định rất lớn đến sự thành bại của tác phẩm điện ảnh, đạo diễn phim “Lô Tô” nhận định (ảnh: Nhân vật cung cấp)

PV: Thưa đạo diễn, anh có nhận xét gì trước hiện trạng 100% phim dự thi hạng mục phim truyện điện ảnh năm nay là của các hãng phim tư nhân?

Đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh: Thực ra những người làm phim tư nhân, trước hết họ là những người làm thương mại, họ đón đầu được xu hướng và tất yếu họ phát triển. Còn nền điện ảnh theo tính chất Nhà nước, có khi họ chưa kịp chuyển động, chưa bắt nhịp kịp xu thế. Chúng ta không thể chỉ dựa vào nội dung phim hay hoặc dở để phán xét mà nó thuộc về quy luật chuyển động của nền điện ảnh.

PV: Trái ngược với sự lớn mạnh của dòng phim tư nhân là sự èo uột phim điện ảnh Nhà nước. Theo đạo diễn, lý do nào khiến phim tư nhân phát triển và thu hút khán giả đến vậy?

Đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh: Nói đến dòng phim tư nhân là nói đến tính thương phẩm của một tác phẩm điện ảnh. Ví dụ, tư nhân là những người bán lẻ, Nhà nước thì khác họ giống như hệ thống đại lý. Vì vậy, phim tư nhân họ tiếp xúc gần gũi hơn với khán giả, họ hiểu ngay và luôn việc khán giả đang cần gì. Từ đó, đề tài phim, nội dung phim, thỏa mãn được thị hiếu của người xem, kéo được khán giả đến rạp.

PV: Việc phim tư nhân lấn át phim Nhà nước có phải là quy luật tất yếu không, thưa đạo diễn?

Đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh: Đó là quy luật tất yếu và dựa vào “kỹ năng bán hàng” của mỗi bên. Bạn đón đầu được xu hướng, bạn đáp ứng được thị hiếu người xem nên bạn phát triển. Nhà sản xuất phim không chỉ nhìn nhận vấn đề khán giả họ muốn xem cái gì, mà còn phải xem xét cách thể hiện sự việc đó sao cho thật đặc sắc.

Nghĩa là chất lượng phim còn tùy vào từng nhà sản xuất, tùy vào cách họ đưa thông điệp vào trong đứa con tinh thần của mình. Đó thuộc về cái tâm, cái tầm và cái tài của của những người làm phim.

Theo tôi, đó chỉ là bước chuyển động về nhịp, có thể sau đợt này dòng phim thuộc về Nhà nước họ sẽ nhìn ra vấn đề và tìm hướng giải quyết tốt nhất để phát triển trở lại.

PV: Có ý kiến cho rằng, dòng phim tư nhân ngày càng nhiều yếu tố giật gân, câu khách, nội dung mang tính giải trí cao hơn là chiều sâu nghệ thuật. Đạo diễn nghĩ thế nào về nhận định này?

Đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh: Điều này hoàn toàn đúng, song chúng ta nên nhìn nhận về nguyên nhân của sự việc. Khác với dòng phim Nhà nước, những nhà làm phim tư nhân phải chịu trách nhiệm về hiệu quả kinh tế của bộ phim. Bởi họ dồn hết tâm sức và tự đầu tư vốn liếng. Sự thất bại hay thành công của bộ phim thậm chí được đánh cược bởi sự nghiệp của họ.

Tôi nghĩ không có nhà sản xuất nào họ muốn làm phim nhảm hay những phim chỉ mang tính giải trí đơn thuần. Tuy nhiên, họ bị áp lực tài chính nên không ít người chấp nhận câu khách bởi những chiêu trò rẻ tiền.

Cả nhà phát hành hay nhà làm phim tư nhân đều là những người làm kinh tế, họ yêu cầu làm rất nhanh nên dẫn đến nhiều bộ phim nặng về thương mại mà nhẹ về tính nghệ thuật. Tuy nhiên, đến một giai đoạn nhất định, khi yêu cầu thưởng thức của khán giả lên cao, nếu phim tư nhân không biết cách dung hòa các yếu tố thương mại và nghệ thuật thì ắt sẽ bị đào thải.

Một cảnh trong phim "Sài Gòn, Anh yêu em" (ảnh Internet)

PV: Theo đạo diễn, lực cản lớn nhất khiến phim Nhà nước chậm phát triển là gì?

Đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh: Những nhà làm phim tư nhân họ có phương pháp nhanh hơn, gọn gàng, tức thì hơn. Nếu không có tư duy mới, sự nhanh nhạy với thị trường thì khó phát triển. Nếu cùng một đề tài, phim làm càng lâu thì càng nguội đề tài và không thu hút được khán giả.

Thứ hai, có thể do tôn chỉ nghệ thuật của dòng phim Nhà nước tuân theo một định hướng chung về nội dung chẳng hạn. Mà nội dung đó không thể giải quyết hết nhu cầu thưởng thức của số đông công chúng. Họ cần phải đi sâu vào đời sống thường ngày, tìm hiểu xem thực chất khán giả cần gì, muốn gì.

Bộ phim “Sài Gòn, anh yêu em” là bộ phim thuần túy giải trí, nhưng tại sao khán giả lại thích? Vì nó đơn giản đáp ứng được nhu cầu, thị hiếu của khán giả. Giá như dòng phim Nhà nước chịu khó lắng nghe khán giả hơn, có những bài toán thương mại đúng đắn thì kết quả sẽ khả quan.

Tôi nghĩ bản thân những người làm phim Nhà nước họ cũng hiểu được nguyên do cơ bản đến từ đâu, tuy nhiên do cách tư duy, sự nhanh nhạy để bứt phá thì khó có thể bằng tư nhân được.

“Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” là dự án được tài trợ chính từ nhà nước, do Cục Điện Ảnh đại diện, phần còn lại là từ công ty Galaxy M&E, Saigon Concert và Phương Nam Phim (ảnh: Internet)

PV: Phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” là kết quả sự hợp tác thành công. Đạo diễn nghĩ sao nếu trong tương lai cần nhân rộng mối quan hệ này để phát triển hơn nữa nền điện ảnh Việt Nam?

Đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh: Tôi nghĩ điều này rất cần thiết. Mấu chốt ở đây là hợp tác sòng phẳng, cả hai cần đến nhau chứ không phải mối quan hệ xin - cho.

Nghĩa là dẹp hết những suy nghĩ tiêu cực, những thành kiến “phim thị trường là rẻ tiền hay phim Nhà nước là cũ kĩ” để tìm được tiếng nói chung. Tuy nhiên, cũng phải nhận định rằng sự kết hợp đó chỉ mới là điều kiện cần, còn điều kiện đủ là phải có những vị đạo diễn có tầm.

Bên cạnh đó, chúng ta phải thừa nhận dòng phim Nhà nước có những nét đặc sắc riêng, song nếu có sự pha trộn giữa lề thói của dòng phim Nhà nước và sự nhanh nhạy của dòng phim thị trường thì sẽ rất tốt.

PV: Đạo diễn có đề xuất giải pháp gì trong việc vực dậy phát triển dòng phim Nhà nước hiện nay?

Đạo diễn Huỳnh Tuấn Anh: Theo cá nhân tôi, sự chuyển động của nền điện ảnh ở một quốc gia cần tuân thủ theo một quy luật. Tôi nghĩ những nhà sản xuất dòng phim Nhà nước họ cần bắt kịp tiếng nói chung của xã hội cũng như tiếp thu cách làm phim của tư nhân để có thể vực dậy và phát triển.

PV: Trân trọng cảm ơn đạo diễn!