Điêu khắc trứng: Từ thú chơi đến thương mại

Hấp dẫn giới trẻ

Tại cuộc thi Sáng tạo handmade Việt Nam tổ chức hồi tháng 10-2013, chàng trai 9X Phạm Trung Thắng đã vượt qua hơn 400 thí sinh và giành được giải Nhất ở 2 hạng mục “Tác phẩm tinh xảo nhất” và “Tác phẩm được cộng đồng yêu thích nhất”. Có được thành quả này Trung Thắng đã vượt qua nhiều khó khăn, kiên trì theo đuổi đam mê. Thắng chia sẻ, khi đang là sinh viên năm nhất, một lần tình cờ xem được đoạn phim khoa học trên truyền hình về quá trình ấp nở của quả trứng, đột nhiên anh nảy ra ý tưởng khắc họa tiết lên vỏ trứng.

Chính ý tưởng này đã thôi thúc Thắng bắt tay vào hành động. Ngoài giờ học trên lớp, Thắng tranh thủ tìm hiểu về nghệ thuật khắc vỏ trứng trên các kênh thông tin. Thời điểm đó khắc trứng là một nghề còn khá mới ở Việt Nam, thông tin trên mạng còn ít, khiến cho anh tốn rất nhiều thời gian. Thậm chí, Thắng còn không biết mua máy khoan nhỏ - dụng cụ chuyên dụng khắc trứng ở đâu nên tự chế dụng cụ từ mô-tơ của một chiếc ôtô đồ chơi. Sau 2 tuần hì hụi khắc rồi bỏ, rồi lại khắc, sản phẩm đầu tiên ra đời trong niềm vui, hạnh phúc của Thắng. Tính đến nay, Thắng đã gắn bó với trứng khắc nghệ thuật 5 năm và niềm đam mê càng ngày càng mãnh liệt.

Cùng thế hệ với Phạm Trung Thắng có Nguyễn Đức Trí (SN 1993) - người có biệt tài điêu khắc nghệ thuật trên các vật liệu độc đáo như bút chì, thủy tinh, dưa hấu, vỏ trứng… Sau khi xem một số tác phẩm điêu khắc ruột bút chì trên thế giới, Trí đã tìm hiểu và thử sức với môn nghệ thuật điêu khắc trên vỏ trứng. Với một tác phẩm đơn giản, anh mất khoảng 1-2 tiếng, còn những tác phẩm cầu kỳ thì 2-5 tiếng. Nhờ tài điêu khắc, Trí đã bán được những tác phẩm của mình để có thu nhập hàng chục triệu đồng mỗi tháng. Thu nhập cao nhưng Trí không "giấu nghề", vào mỗi chiều thứ Bảy hằng tuần, Trí dành thời gian để chia sẻ đam mê điêu khắc cùng những bạn trẻ khác trong lớp học miễn phí của mình tại công viên Thống Nhất.

Điêu khắc trứng ngày càng thu hút nhiều nghệ sĩ trẻ và nhắc đến môn nghệ thuật này, người trong giới sẽ nghĩ ngay đến Nguyễn Nam Hưng - người đã tạo ra những tác phẩm điêu khắc cực kỳ nghệ thuật và tinh xảo, thu hút được sự chú ý không chỉ người Việt Nam mà cả những du khách nước ngoài. Là một trong những người sáng lập ra Câu lạc bộ Điêu khắc trứng Hà Nội, ngoài thời gian làm công việc của một kiến trúc sư, Hưng dành thời gian rảnh rỗi để điêu khắc. Chàng trai 9X đến từ Nam Định cho biết, việc điêu khắc trên những quả trứng đã khó, bảo quản những tác phẩm đã hoàn thành còn khó hơn, đúng là phải “nâng như nâng trứng”.

Ở khu vực phía Nam phải kể đến Nguyễn Hùng Cường, chàng trai 8X ở Sài Gòn có thể biến những vỏ trứng gia cầm bỏ đi thành tác phẩm nghệ thuật thực sự sau hàng trăm mũi khoan nhỏ hơn cả sợi tóc. Nguyễn Hùng Cường tốt nghiệp chuyên ngành Mỹ thuật tại Đại học Sư phạm nghệ thuật Trung ương. Anh có một niềm đam mê mãnh liệt với loại hình điêu khắc và chiếu sáng trên vỏ trứng. Với đôi tay khéo léo và óc duy mỹ tuyệt vời, Cường có thể biến những vỏ trứng bỏ đi thành những tác phẩm nghệ thuật đích thực khiến nhiều người mê hoặc. Loại hình nghệ thuật này không có trường lớp nào dạy, mọi thứ là do Cường tự tìm hiểu và sáng tạo. "Tuy nhiên, những khó khăn này chính là lợi thế cho sự tìm tòi và sáng tạo theo những cách rất riêng của mỗi người", chàng trai 8X tâm sự.

Nghệ thuật kỳ công

Để tạo một sản phẩm điêu khắc trứng, tác giả phải đầu tư rất nhiều công sức. Đầu tiên là khâu chọn trứng, phải chọn những quả trứng không nứt vỡ, có hình dáng cân đối, đẹp, trắng. Sau đó đục trứng hút sạch lòng bên trong rồi rửa sạch lại bằng nước. Tiếp đến là vẽ phác hình lên trứng, đánh dấu những chỗ cần khắc, rồi mới tiến hành khắc. Sau khi đã khắc xong, phải cẩn thận làm sạch một lần nữa và sấy khô. Nếu sơ ý, có thể làm hỏng chi tiết khắc trên vỏ trứng hoặc làm vỡ trứng.

Điêu khắc trứng ngày càng thu hút nhiều nghệ sĩ trẻ

Việc khắc trên vỏ trứng đòi hỏi sức tập trung và độ chính xác cực kỳ cao. Chỉ cần đưa mũi khoan quá mạnh, vỏ trứng sẽ nứt ngay và tất cả công sức trước đó trở thành vô nghĩa. Đối với những hình ảnh đơn giản, tác giả mất khoảng 3 giờ đồng hồ để hoàn tất tạo hình cho một sản phẩm. Còn đối với những tạo hình phức tạp là 6 giờ, thậm chí có thể ngồi bệt một chỗ cả ngày để hoàn thành một tác phẩm. Đối với nghệ thuật khắc 3D trên trứng, các công đoạn và thao tác còn đòi hỏi độ chính xác cao hơn. Đục lỗ, đi nét chữ, mài, cắt, tẩy trắng, lấy lớp màng, làm sạch nét vẽ chì... cũng có thể mất đến vài ngày.

Đằng sau những sản phẩm bắt mắt, các nhà điêu khắc trẻ còn gửi gắm thông điệp bảo vệ môi trường. Với Phạm Trung Thắng, vỏ trứng hay thậm chí lá cây, que kem, vỏ bút bi… nếu con người biết tận dụng giá trị của chúng, thổi tình cảm vào từng đồ vật thì chúng không còn là vật bỏ đi mà trở thành tác phẩm nghệ thuật.