Cú đấm thẳng mặt Tổng thống Obama của bà Clinton

Bà Hillary Clinton hôm qua công khai bày tỏ lập trường chống Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP), cho thấy sự chia rẽ quan trọng nhất với Tổng thống Barack Obama kể từ ngày bà chính thức bước vào cuộc tranh cử năm 2016. 

Tất cả các ứng viên của đảng Dân chủ tranh chức Tổng thống hiện nay đều phản đối TPP. Cựu Thống đốc Martin O'Malley (Dân Chủ-Maryland), hiện là ứng cử viên tổng thống, là người chống TPP. Ngoài ra, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders (Độc Lập-Vermont), một ứng cử viên tổng thống khác, cũng chống TPP.

Tổng thống Obama và nhiều nhà lập pháp Cộng hòa tán thành TPP, nói rằng hiệp định này giúp cho kinh tế quốc gia vì sẽ làm gia tăng xuất khẩu hàng hóa của Mỹ.

Trả lời phỏng vấn trong chương trình “NewsHour” của truyền hình PBS, bà Cinton nói: “Tôi nghĩ rằng hãy còn nhiều điều chưa được giải đáp về thỏa hiệp TPP và do đó hiện nay tôi không tán thành đối với những gì chưa rõ”.

Khi còn làm Ngoại trưởng, bà đã hàng chục lần cổ vũ TPP trong những lần xuất hiện bên cạnh Tổng thống Obama.

Một lần vào năm 2012, bà đã gọi TPP là “khuôn mẫu vàng về các thỏa hiệp mậu dịch”.

Bây giờ trong cuộc phỏng vấn của truyên hình PBS, bà giải thích: “Hiệp định chưa phù hợp với chuẩn mực như tôi đã muốn về tạo ra việc làm, tăng lương và bảo vệ an ninh quốc gia”.

Bà nêu lên mối quan tâm về việc Trung Quốc có thể làm giá đồng tiền cũng như những điều khoản trong thỏa hiệp chỉ làm lợi cho các đại công ty dược phầm và thiệt hại cho giới tiêu thụ.

Các giới chức chính quyền Obama và ủy ban tranh cử của bà Clinton đã nhiều lần cho rằng tới một lúc bà phải khẳng định chính sách riêng của mình và có thể, gián tiếp hay trực tiếp, chỉ trích tổng thống. Họ không coi chuyện này là bất thường và có nhiều tác dụng.

Tuy nhiên, các cố vấn tranh cử của bà Clinton giải thích rằng sự chỉ trích tổng thống là điều rất tế nhị, vì hầu hết chiến lược tranh cử dựa trên sự thu hút khối cử tri trung thành gồm dân Mỹ gốc Phi, Latino, phụ nữ, và giới trẻ – những người đã hai lần bỏ phiếu cho Tổng thống Obama thắng cử.

Nhưng bà Clinton cũng cần phải xác định được vị trí cá nhân mình và đánh đổ các chống phá của phía Cộng hòa cho rằng bà chỉ là nhiệm kỳ thứ ba của Tổng thống Obama.

Hôm 7/10, phát biểu trước cử tri  tại Davenport, Iowa, bà Hillary Clinton tuyên bố: “Tôi không tranh cử nhiệm kỳ thứ ba cho chồng tôi hay Tổng thống Obama. Tôi tranh cử nhiệm kỳ đầu của tôi”.

Sự bội bạc của bà Clinton sẽ không ảnh hưởng tới tiến trình phê chuẩn TPP trong quốc hội Mỹ, bởi lẽ Phó Tổng thống Joe Biden tuyên bố “ủng hộ và sẽ giúp TPP được thông qua ở Quốc hội”. Theo luật, Phó tổng thống là chủ tịch Thượng viện và có vai trò bỏ lá phiếu quyết định khi cuộc biểu quyết không phân thắng bại.

Các tổ chức công đoàn đã cảnh cáo ông Biden rằng “chúng tôi sẽ không quên việc này nếu ông ứng cử tổng thống”.

Phó Tổng thống Biden dự trù sẽ nói chuyện trước đại hội thượng đỉnh của giới lao động tại Nhà Trắng vào tuần tới, có sự tham gia của nhiều lãnh đạo công đoàn.

Nếu quyết định tranh cử, ông Biden có lẽ là ứng cử viên duy nhất trong đảng Dân chủ ủng hộ TPP.

Phó Tổng Thống Biden vốn là người được lòng các công đoàn. Hồi tháng trước, khi ông tham gia cuộc diễn hành ngày lễ Lao Động cùng với chủ tịch tổng nghiệp đoàn AFL-CIO, ông Richard Trumka, các đoàn viên công đoàn đã hoan hô ông “Run, Joe, Run” (hãy tranh cử đi ông Joe).

Khi còn là thượng nghị sĩ, ông Biden đã bỏ phiếu ủng hộ NAFTA (Thỏa hiệp Mậu dịch tự do Bắc Mỹ), mặc dù các nghiệp đoàn chống, nhưng sau đó ông kêu gọi thương lượng lại. Dưới thời chính quyền Tổng thống George W. Bush, ông chống lại thỏa hiệp mậu dịch với Trung Mỹ, Chile, Singapore và Oman.

Ứng cử viên nào của đảng Dân Chủ cũng cần phiếu ủng hộ của các nghiệp đoàn trong cuộc bầu cử sơ bộ.

Galen Munroe, một phát ngôn viên của công đoàn Teamsters, nói rằng chống TPP có thể được xem như một yếu tố quan trong để đánh giá ứng cử viên. Cố vấn chiến lược Eric Hauser của AFL-CIO cho là TPP chiếm một  phần quan trọng trong dự án lương cao và sẽ được tổ chức này dùng để phán đoán ứng cử viên.