Có yếu tố Trung Quốc trong vụ Triều Tiên xử tử Jang Song-thaek?

>> Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản nói gì về vụ Triều Tiên tử hình ông Jang Song-thaek?

>> Triều Tiên hành quyết chú dượng Chủ tịch Kim Jong-un

>> Triều Tiên: Vợ của tướng Jang đang ở đâu?

>> Điều bất thường trong việc bắt giữ chú dượng Chủ tịch Kim Jong-un

>> Ảnh bắt giữ chú dượng Chủ tịch Kim Jong-un

>> Chân dung người chú quyền lực bị mất chức của Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un

Vụ xử tử ông Jang Song-thaek khiến Mỹ, Nhật, Hàn Quốc lo ngại

Mới mùa hè năm ngoái, ông Jang Song-thaek còn thảo luận với Trung Quốc về vấn đề phát triển khu vực Rajin – Sonbon và khu vực kinh tế nằm ở các đảo trên sông Amnokkang gần biên giới với Trung Quốc. Nhưng ngay sau khi chú dượng của Chủ tịch Kim Jong-un bị bãi miễn mọi chức vụ, đã xuất hiện giả thuyết rằng, ông ta đã bằng mọi cách kìm hãm sự phát triển của các khu vực này.

Bình luận về khả năng xuất hiện yếu tố Trung Quốc trong kết cục bi thảm của chính trị gia Triều Tiên, chuyên gia Konstantin Asmolov từ Viện Nghiên cứu Viễn Đông (Nga) nhận xét: “Vấn đề này chưa rõ, bởi vì tôi thấy rất nhiều tín hiệu hoàn toàn trái ngược với nhau. Tôi thấy các nguồn tin ở Trung Quốc có phản ứng rất khác nhau về vụ xử tử Jang Song-thaek. Có nguồn tin cho rằng, ông Jang đã thực thi chính sách thân Trung Quốc quá mức. Những nguồn khác cho rằng, Jang Song-thaek đã nắm giữ trong tay toàn bộ thương mại với Trung Quốc để tư lợi. Nhân vật này đã kiểm soát thương mại với Trung Quốc, vì thế, nên theo dõi những bước đi tiếp theo của Trung Quốc. Tuy nhiên, xét theo các hành động của Trung Quốc sẽ thấy rõ, Bắc Kinh không hài lòng với quyết định của đồng minh Bình Nhưỡng”.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói, đây là “vấn đề nội bộ” của Triều Tiên và với tư cách nước láng giềng Bình Nhưỡng, Bắc Kinh hy vọng nhìn thấy sự ổn định và dân chúng sống trong hạnh phúc.

Trong khi đó, Giáo sư Andrei Lankov của Đại học Côn Minh ở Seoul  nghi ngờ giả thuyết cho rằng, Trung Quốc có thể tác động để Kim Jong Un xử tử Jang Song-thaek.

Ông Lankov nói: “Điều đó không đúng sự thật. Cáo buộc chống lại Jang Song-thaek rõ ràng là nhằm chống Trung Quốc. Cáo trạng kết tội nhân vật này nói rõ, ông ta đã bán các tài nguyên quý giá cho cường quốc nước ngoài. Nhưng ông ta chỉ có thể bán cho Trung Quốc, vì ông giám sát hoạt động kinh tế đối ngoại với Trung Quốc, và hơn nữa, trên thực tế Trung Quốc là bạn hàng nước ngoài duy nhất mua tài nguyên thiên nhiên của Triều Tiên. Jang Song-thaek bị mất các vị trí vì ông ta quá tích cực làm việc với Trung Quốc. Vì vậy, tôi không nghĩ rằng, Trung Quốc có thể vận động hành lang hay hoan nghênh quyết định xử tử Jang Song-thaek”.

Một giả thuyết khác về vụ xử tử chú dượng của Kim Jong Un là, Jang Song-thaek đã “nổ súng” vào “bộ tham mưu” cũ. Ông ta đã loại bỏ những nhân vật có ảnh hưởng thuộc thế hệ cũ để củng cố quyền lực của mình.

Bên cạnh đó, theo ông Konstantin Asmolov, việc thanh trừng ông Jang Song-thaek có thể không chỉ vì những lý do tư tưởng mà còn là đòn giáng mạnh vào các nhóm lợi ích, lợi dụng nền kinh tế song song (nhà nước và tư nhân) của Triều Tiên để tham nhũng. Qua đây, ông Kim Jong-un muốn cảnh báo đanh thép: Từ nay, hành động như vậy sẽ được coi là cuộc tấn công vào sự thống nhất của đảng, xúc phạm cá nhân nhà lãnh đạo. Và do đó sẽ bị trừng phạt bằng án tử hình.

Về tương lai mối quan hệ Trung – Triều hậu vụ hành quyết ông Jang Song-thaek, ông Daniel Pinkston, Phó Giám đốc đặc trách Đông Bắc Á của Nhóm khủng hoảng quốc tế cho rằng, vụ việc có thể sẽ gây rối loạn cho các thỏa thuận kinh doanh của Triều Tiên với Trung Quốc và các nước khác.

Theo ông Pinkston, người kế nhiệm ông Jang có thể sẽ được ra lệnh thương thảo lại các hợp đồng và thương lượng lại giá cả. Tuy nhiên, phía Trung Quốc sẽ muốn hoàn tất các hợp đồng mà hai bên đã ký.

Linh Linh (tổng hợp)