“Chạy đua” nhập xăng từ Hàn Quốc!

Xăng nhập từ Hàn Quốc tăng mạnh

Ông Phan Thế Ruệ

Trước khi có VKFTA, xăng nhập khẩu vào Việt Nam chủ yếu từ thị trường ASEAN. Khi thuế nhập xăng từ Hàn Quốc còn 10%, đã có nhiều dự báo doanh nghiệp (DN) sẽ đua nhau nhập khẩu xăng từ Hàn Quốc để hưởng ưu đãi. Dự báo ấy nay đã thành hiện thực.

Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, tổng lượng xăng dầu nhập khẩu từ Hàn Quốc trong 9 tháng năm 2017 đã lên tới 2,14 triệu tấn, trị giá 1,3 tỉ USD, tăng gần 79% so với cùng kỳ năm 2016 về lượng và cũng đã vượt cả con số của cả năm 2016. Trong cả năm 2016, lượng xăng nhập khẩu từ Hàn Quốc chỉ là 1,9 triệu tấn, trị giá hơn 940 triệu USD. Nguồn xăng nhập khẩu từ Hàn Quốc hiện đã chiếm 22,5% tổng lượng xăng nhập về Việt Nam trong 9 tháng qua (9,5 triệu tấn).

Trong một bình luận mới đây, Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, lượng xăng nhập khẩu từ Hàn Quốc tăng nhanh là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng nhập siêu từ thị trường Hàn Quốc tăng mạnh, lên tới 23,3 tỉ USD, tăng 57,7% so với cùng kỳ năm 2016.

Từ thực tế đó, Tổng cục Hải quan đã có đề xuất điều chỉnh giảm thuế nhập xăng từ ASEAN từ 20% xuống 12% nhằm bảo đảm mức chênh lệch hợp lý giữa thị trường ASEAN và Hàn Quốc, giảm thế độc quyền thị trường Hàn Quốc. Điều này cũng hướng tới tạo mặt bằng bình đẳng về giá giữa các thị trường nhập khẩu, góp phần đa dạng hóa nguồn xăng dầu nhập khẩu.

Lo thất thu thuế

Theo các chuyên gia, sự chênh lệch lớn về thuế nhập khẩu xăng giữa Hàn Quốc và khu vực khác có thể khiến DN Việt Nam phải chịu các điều khoản và mức giá bất lợi hơn nhiều so với các đối tác nhập khẩu khác. Tại cùng một thời điểm và cùng một loại xăng, DN Việt Nam có thể phải mua với mức giá cao hơn so với các đối tác khác và so với mặt bằng chung của thị trường.

Biểu thuế nhập khẩu xăng dầu tính đến tháng 9-2017

Bình luận về vấn đề này, ông Phan Thế Ruệ - Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam - cho rằng lo ngại này là có cơ sở, bởi lợi thế về thuế nhập khẩu xăng từ Hàn Quốc chỉ bằng một nửa so với các khu vực khác. Các DN mặc dù phải mua xăng dầu tại Hàn Quốc với giá cao hơn so với các nước khác, tuy nhiên những ưu đãi từ thuế nhập khẩu vẫn khiến cho DN có lợi hơn.

Theo quy định, để được hưởng thuế nhập khẩu 10%, DN kinh doanh xăng dầu phải xin được giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) Hàn Quốc. Theo ông Phan Thế Ruệ, đây cũng là “điều không đơn giản chút nào”. Có được C/O thường là những DN lớn, nhập hàng với số lượng nhiều. Còn những DN nhỏ muốn có được C/O để hưởng thuế ưu đãi 10% thì chắc chắn sẽ phải chịu mua hàng với giá cao hơn mặt bằng chung. Lợi nhuận từ thuế ưu đãi là quá hấp dẫn nên chắc chắn sẽ xảy ra tình trạng gian lận C/O. Ví dụ: DN thực tế không nhập xăng từ Hàn Quốc mà qua thị trường thứ 3 nào đó, rồi tìm cách luồn lách để có được C/O Hàn Quốc nhằm hưởng thuế suất 10%.

“Việc này chỉ có cách là Hải quan phải theo dõi sát sao mặt hàng xăng nhập về Việt Nam, nhập từ Hàn Quốc thì áp thuế suất 10%, nhập từ ASEAN thì áp thuế suất 20%, không để tình trạng gian lận xuất xứ để hưỡng ưu đãi thuế. Nếu không, ngân sách nhà nước sẽ thất thu hàng nghìn tỉ đồng”.

Để giúp cho ngân sách Nhà nước tránh khỏi thất thu, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam từng kiến nghị lên Quốc hội và Chính phủ cần thực hiện áp thuế nhập khẩu đồng nhất đối với xăng là 10% theo VKFTA, 0% đối với các mặt hàng dầu. Song song với đó là nâng thuế nội địa của mặt hàng xăng dầu để bù đắp chênh lệch về thuế nhập khẩu ở các thị trường.