Chấn chỉnh tình trạng “loạn” phong danh hiệu

Theo báo cáo của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL), trong thời gian qua, nhiều tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp đã có hoạt động liên quan đến lĩnh vực văn hóa, di sản văn hóa như chứng nhận “Đền thiêng linh ứng đạt tiêu chuẩn văn hóa đền thờ Tam, Tứ phủ theo nghi lễ văn hóa truyền thống Việt Nam”, “Phong tặng nghệ nhân ưu tú văn hóa dân gian trong nghi lễ chầu văn của người Việt”, công nhận “Việt Nam linh thiêng cổ tự”, bằng chứng nhận “Tôn vinh nghệ nhân” do Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam công nhận. Các danh hiệu Cây di sản Việt Nam, Cây di sản, Nghệ nhân văn hóa dân gian, Cây di tích lịch sử văn hóa Việt Nam, Nghệ nhân… của Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam, Trung tâm Nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Việt Nam hay Hội Sinh vật cảnh Việt Nam…

Tuy nhiên, Bộ VH-TT&DL khẳng định, việc vinh danh của các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp trong thời gian qua chưa được pháp luật quy định. Trong số đó, nhiều trường hợp vinh danh nghệ nhân không có sự chứng nhận của cơ quan quản lý tại địa phương, không có tiêu chí xét tặng hay hồ sơ tiếp nhận…

Ca sĩ Ngọc Sơn và tấm bằng "Giáo sư âm nhạc"

Bên cạnh đó, việc bảo trợ di tích một số chùa đã được xếp hạng di tích quốc gia hoặc di tích cấp tỉnh, thành phố không rõ nội dung bảo trợ. Trong đó có nhiều điện thờ, đền của tư gia tự xây trước đây hoặc xây mới trong khoảng 30 năm trở lại đây, không có giá trị kiến trúc nghệ thuật, đồ thờ được làm mới và không gắn với sự kiện - nhân vật lịch sử. Đơn cử như: đền Giáp Đàm ở huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, không phải di tích kiến trúc nghệ thuật, xây mới bê tông cốt thép và khánh thành năm 2016 kiểu 2 tầng có hầm; đền Hồng Sơn ở thị xã Sơn Tây, TP Hà Nội có từ trước năm 1974 đến năm 1999 được tư nhân mở phủ, năm 2012 hoàn thành xây dựng; chùa Thực Khánh, chùa Long Mỹ, chùa Miếu Môn, chùa Duyên Ứng ở huyện Chương Mỹ (Hà Nội) đã được xếp hạng di tích quốc gia và cấp tỉnh, thành phố nhưng Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam lại cấp bằng chứng nhận “Việt Nam linh thiêng cổ tự”…

Bộ VH-TT&DL cũng nhấn mạnh thực trạng thu tiền của các đơn vị, cá nhân được chứng nhận, tôn vinh dưới hình thức hỗ trợ gắn biển “Việt Nam linh thiêng cổ tự”; kinh phí hỗ trợ biểu tượng “Đạo đức toàn cầu UNESCO”. Như vậy, việc chứng nhận, tôn vinh nói trên của các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội-nghề nghiệp đã vi phạm các quy định của pháp luật về thi đua-khen thưởng, di sản văn hóa, tín ngưỡng, tôn giáo. Việc tôn vinh một số đền, chùa miếu tự phát không được pháp luật quy định, các đối tượng tiếp nhận không thuộc diện điều chỉnh của các quy định và chế độ, chính sách của Nhà nước nên gây hiểu nhầm và tạo dư luận không tốt trong xã hội…

Chính vì vậy, Bộ VH-TT&DL kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo các bộ, ngành liên quan chỉ đạo các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp nêu trên chấn chỉnh việc công nhận, tôn vinh, vinh danh trái quy định của pháp luật.