“Cần kiến tạo làn sóng xuất khẩu lần thứ 2”

Đó là nhận định của ông Nguyễn Phú Hòa, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương tại Diễn đàn xuất khẩu 2017 với chủ đề “Nhận diện thị trường và quản trị rủi ro trong xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam” do Trung tâm Xúc tiến thương mại và Đầu tư TP HCM (ITPC) tổ chức tại TP HCM ngày 8/8.

Các doanh nghiệp trao đổi tại Diễn đàn xuất khẩu 2017

Theo thống kê của Bộ Công Thương, tăng trưởng xuất khẩu 7 tháng đầu năm 2017 của nước ta so với cùng kỳ năm 2016 ở mức 18,7%. Có 20 mặt hàng đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD, trong đó có 8 mặt hàng đạt kim ngạch trên 3 tỷ USD.

Đáng chú ý, xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước đạt mức tăng trưởng khá, tới 32,2%, tăng 14,6% so với cùng kỳ năm 2016. Xuất khẩu vào các nước có Hiệp định thương mại tự do (FTA) ngày càng tăng cao cho thấy các doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng tốt cơ hội do các FTA mang lại. Đây cũng là những điểm tích cực trong hoạt động xuất khẩu.

Tình hình xuất khẩu cả năm 2017 và năm 2018 được dự báo sẽ tiếp tục có xu hướng tăng trưởng cao. Dự kiến kim ngạch xuất khẩu cả năm 2017 sẽ đạt khoảng 200 tỷ USD, tăng 13% so với năm 2016. Tuy nhiên, hoạt động xuất khẩu nói riêng và nền kinh tế nói chung đã bộc lộ nhiều điểm nghẽn cần thay đổi để phát triển.

Ông Nguyễn Phú Hòa nhận định: “Chúng ta từng xuất khẩu bất cứ thứ gì chúng ta có, xuất khẩu thô, đẩy nhanh số lượng. Hiện nay, làn sóng xuất khẩu lần thứ 1 theo mô hình này đã đạt đến ngưỡng phát triển và đã đến lúc cần phải xem lại chất lượng xuất khẩu, chất lượng tăng trưởng”.

Thế giới đang đi rất nhanh vào tự động hóa, robot hóa, trí thông minh nhân tạo, tạo nền tảng để bảo hộ sản xuất trong nước mạnh mẽ. Cách mạng công nghiệp 4.0 đang tác động mạnh mẽ, làm thay đổi sâu sắc phương thức sản xuất, quản trị, dịch vụ, thương mại… làm cho chiến lược phát triển của các nước dựa vào thu hút đầu tư nước ngoài và lợi thế lao động giá rẻ có nguy cơ phá sản, có nhiều rủi ro.

“Chúng ta cần một cuộc kiến tạo làn sóng xuất khẩu lần thứ 2 để thay đổi năng lực cạnh tranh của sản phẩm, tập trung vào giá trị gia tăng, nâng tầm thương hiệu, hình ảnh quốc gia, phù hợp với xu hướng của thế giới với giá trị của sản phẩm được thể hiện ở yếu tố minh bạch về thông tin, yếu tố bảo vệ môi trường và được sản xuất, tiếp thị, xuất khẩu dựa trên ứng dụng các thành tựu của cách mạng công nghiệp lần thứ 4” - ông Hòa nhìn nhận.

Tại diễn đàn, nhiều diễn giả cũng cho rằng, cạnh tranh xuất khẩu sẽ ngày càng gay gắt, nếu vẫn giữ cơ cấu hàng xuất khẩu chủ yếu là gia công và sản phẩm thô thì sẽ không đáp ứng được yêu cầu. Đó là lý do chúng ta cần thay đổi, không chạy theo số lượng mà tập trung nâng cao chất lượng hàng hóa xuất khẩu, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao năng lực sản xuất, giảm giá thành sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh…

Mai Phương