Cần được xem xét thận trọng, toàn diện

Mới đây, Bộ Công Thương đã lên tiếng cho rằng, đề xuất dừng Dự án mỏ sắt Thạch Khê là chưa đủ cơ sở về khoa học và thực tiễn, cần được xem xét thận trọng và toàn diện.

Theo Bộ Công Thương, nếu dừng dự án phải tính đến những hậu quả, hệ lụy liên quan đến những thiệt hại hàng nghìn tỉ đồng mà nhà đầu tư đã bỏ ra 10 năm nay. Dự án bị dừng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đầu tư của tỉnh Hà Tĩnh nói riêng, của Việt Nam nói chung.

Với dự án này, Bộ Công Thương đã thành lập Hội đồng thẩm định gồm các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành về địa chất mỏ, địa chất thủy văn, địa chất công trình, khai thác mỏ, bảo vệ môi trường, biển đảo, trong đó có các chuyên gia do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), Ủy ban Khoa học công nghệ và Môi trường Quốc hội, đại diện UBND tỉnh Hà Tĩnh tham gia.

Ngoài ra trong quá trình thẩm định, Bộ Công Thương có mời Viện Khoa học và Công nghệ mỏ Việt Nam - viện nghiên cứu đầu ngành về mỏ, môi trường mỏ - thẩm định dự án; tư vấn nước ngoài là Công ty TNHH CBM về tư vấn, kinh doanh và quản lý (CBM - Đức) thẩm định độc lập.

Mỏ sắt Thạch Khê

Về vấn đề môi trường, Bộ Công Thương nhận định, những vấn đề như hạ thấp mực nước ngầm, sụt lún và sạt lở bờ mỏ trong quá trình khai thác; giải pháp ứng phó với sự cố môi trường: động đất, nước biển dâng do biến đổi khí hậu, sóng thần...; giải pháp đối với vấn đề caster, xâm nhập mặn; xử lý nước thải; phương án cải tạo phục hồi môi trường, sử dụng đất sau khai thác được các nhà khoa học và dư luận quan tâm đã được làm rõ trong báo cáo thẩm định thiết kế kỹ thuật của Bộ Công Thương. Các chuyên gia trong và ngoài nước cho rằng, các giải pháp là phù hợp.

Về hiệu quả kinh tế của dự án, Bộ Công Thương nhìn nhận: So với dự án phê duyệt năm 2014, tính đến tháng 3-2017, tổng mức đầu tư giảm còn 12.192 tỉ đồng/14.517 tỉ đồng, giá trị hiện tại thuần (NPV): 2.632 tỉ đồng/2.865 tỉ đồng, tỷ lệ hoàn vốn nội bộ (IRR) là 32%/15,4%, thời gian hoàn vốn là 7,5 năm/9,5 năm, độ nhạy với mức độ giảm giá bán quặng 10-15%/6% và tổng vốn đầu tư tăng 40-50%/30%.

Ngoài ra, dự án còn chưa tính đến một số nguồn thu lớn khác từ khoáng sản đi kèm như: sét làm gạch ngói khoảng 80 triệu m³; đá hoa đôlômit và đôlômit khoảng 145 triệu tấn; đá, cát sỏi khoảng 280 triệu m³ và hàng trăm triệu m³ đá thải mỏ có thể dùng làm vật liệu xây dựng, san lấp mặt bằng cung cấp cho nhu cầu trong nước, góp phần hạn chế việc khai thác cát sỏi lòng sông đang gây nhiều hệ lụy xấu hiện nay.

Nguồn nước ngọt thu từ quá trình tháo khô mỏ với khối lượng lớn, qua xử lý sẽ là nguồn cung cấp nước sạch cho sinh hoạt, phục vụ sản xuất nông nghiệp và công nghiệp trong khu vực, thành phố Hà Tĩnh và vùng phụ cận sẽ góp phần nâng cao hiệu quả của dự án.

Vì vậy, Bộ Công Thương cho rằng dự án là khả thi.