Brexit và giá dầu thế giới

Nếu Anh rời EU, giá dầu thế giới sẽ lao dốc

Giá dầu thô ngọt nhẹ WTI giao tháng 7/2016 trên thị trường New York ngày 14-6, giảm 39 cent, tương đương 0,8%, xuống 48,49 USD/thùng, và như vậy đóng cửa ở mức thấp nhất từ ngày 23-5-2016. Trên thị trường London, giá dầu Brent giảm 1%, xuống 49,83 USD/thùng, thấp nhất từ ngày 3-6-2016.

Như vậy cả giá dầu WTI và dầu Brent đã có hai phiên giảm liên tiếp sau nhiều tuần tăng mạnh sau thông tin về hàng loạt hiện tượng thiên nhiên bất thường cũng như bạo động khiến hoạt động sản xuất năng lượng bị gián đoạn.

Từ hơn một tuần qua, thông tin về khả năng Anh có thể rời Liên minh châu Âu (EU) đã tác động mạnh đến thị trường, gây sức ép sụt giảm lớn lên giá cả của các loại hàng hóa, cùng lúc đó đẩy giá đồng USD và đồng Yên tăng. Ngày 16-6, chỉ số USD tăng 0,5%. Đồng USD mạnh thường khiến dầu giảm giá. “Việc Anh rời EU về lý thuyết sẽ làm yếu đồng Bảng, cùng lúc đó đẩy đồng USD tăng giá và khiến giá cả các loại hàng hóa giảm sâu”, các chuyên gia tư vấn về thị trường năng lượng tại quỹ Ritterbusch & Associates cho biết.

Cho đến nay, tâm lý rời khỏi EU đang thắng thế tại Anh. Kết quả các cuộc khảo sát mới nhất cho thấy khoảng 47% cử tri cho biết họ chọn sẽ rời khỏi EU trong khi đó tỷ lệ trả lời sẽ bỏ phiếu ở lại EU chỉ là 40%.

Nếu cuối cùng Anh thực sự quyết định rời EU, nhiều người lo ngại đây sẽ là một cú sốc đối với cả kinh tế Anh và EU, nhu cầu dầu vì thế sẽ giảm.

Ngày 15-6, khi phát biểu với báo giới, Bộ trưởng Kinh tế Anh George Osborne cho biết đã dự tính tới nguy cơ thiếu hụt tài chính công nghiêm trọng trong trường hợp nước Anh ra khỏi EU và Luân Đôn sẽ phải lập một ngân sách khẩn cấp, đi kèm với nhiều biện pháp cắt giảm mạnh những khoản chi.

Vào lúc thị trường chứng khoán Luân Đôn, ngày 14-6, kết thúc phiên giao dịch với mức giảm 2% và bị mất tới 80 tỷ euro kể từ đầu tuần tới nay, Bộ trưởng Kinh tế Anh muốn cảnh báo người dân rằng trong trường hợp Brexit, ông sẽ phải từ bỏ tất cả những hứa hẹn của chính phủ bảo thủ, được tái đắc cử vào năm ngoái.

Bộ trưởng Kinh tế Anh cũng khẳng định, ông sẽ không có lựa chọn nào khác là phải trình lên nghị viện một ngân sách khẩn cấp ngay sau khi xảy ra Brexit, đi kèm với một loạt cắt giảm chi ngân sách cho hệ thống y tế, giáo dục, quốc phòng, nâng mức các khoản nộp ngân sách và tăng thuế xăng dầu, rượu. Thông báo này đã làm cho phe kêu gọi Brexit giận dữ. Họ tố cáo các đối thủ đã cạn lý lẽ khi đưa ra những phán đoán kinh hoàng.

Theo kết quả thăm dò do Viện Ipsos-MORI công bố hôm 29-5, gần 90% trong số 600 chuyên gia kinh tế được tham khảo ý kiến đều nói tới những tác động tai hại trong trường hợp đa số dân Anh đòi ra khỏi EU.

Chia tay với Liên minh châu Âu, kinh tế Anh sẽ đổ dốc trong 5 năm sắp tới. Trong mắt 82% những người được hỏi, kịch bản Brexit cũng sẽ đè nặng lên thu nhập của các hộ gia đình ở bên kia bờ biển Manche, gia tăng áp lực lên thị trường lao động, và làm giảm giá đồng bảng Anh.

Về phần cơ quan tư vấn kinh tế Price Water Coopers (PwC) dự đoán là kinh tế Anh sẽ bị thiệt hại đến 100 tỷ bảng – tương đương với 5% GDP của nền kinh tế thứ 3 trong EU; gần 1 triệu người lao động mất việc làm do hàng trăm doanh nghiệp dời trụ sở khỏi Vương quốc Anh.

Báo cáo dài hơn 200 trang của chính phủ Anh được công bố và đầu tháng 4-2016 cho thấy, quay lưng lại với EU, thu nhập của mỗi hộ gia đình sẽ giảm đi hơn 5.000 euro vào khoảng năm 2030, thâm hụt ngân sách nhà nước ước tính tăng thêm 45 tỷ euro trong 15 năm sắp tới.

Về phần Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OCDE) cuối tháng 4-2016 đã nêu lên những kết luận như sau: Brexit sẽ gây những hậu quả tai hại cho kinh tế Anh và gây xáo trộn cho các đối tác trong OCDE nói chung, cho châu Âu nói riêng. Ngay từ tháng 10-2015, chi phí bảo hiểm về nợ của nước Anh đã tăng mạnh, đề phòng kịch bản Brexit, đồng bảng Anh tuột giá.

Trả lời đài truyền hình France 24, giáo sư kinh tế Elie Cohen giảng dạy tại Học viện Khoa học Chính trị Paris, Sciences Po, nhấn mạnh đến ba yếu tố giải thích vì sao kinh tế Anh bị thiệt hại trong ngắn và trung hạn nếu như phe bài châu Âu thắng thế. Thứ nhất, không một báo cáo nào tin là kịch bản Brexit sẽ có lợi cho kinh tế Anh nói riêng, cho EU nói chung. Cũng không một công trình nào công nhận các lập trường cho rằng, đứng ngoài Liên minh châu Âu, nước Anh sẽ tự do hơn để định đoạt về chính sách kinh tế, hay thương mại của mình.

Thứ hai, các nghiên cứu đều cho thấy tăng trưởng của Anh sẽ bị giảm từ 1 đến 4 điểm trong trường hợp Luân Đôn tách rời khỏi EU bởi lẽ, nếu phe chống châu Âu thắng thế thì nước Anh sẽ phải mất 2 năm đàm phán lại với Bruxelles về những điều kiện để vẫn có thể tham gia khu vực tự do mậu dịch với 27 thành viên còn lại trong liên minh. Trong hai năm đó, không có gì rõ ràng về vị trí của nước Anh đối với EU và do vậy đầu tư, các hoạt động tài chính, giao thương giữa châu Âu với Anh sẽ bị giảm đi đáng kể.

Thứ ba là ngay trước mắt, nếu như kết quả trưng cầu dân ý cho thấy phe bài châu Âu thắng thế, thì lập tức giá đồng bảng Anh sẽ giảm mạnh, chỉ số chứng khoán của toàn khối sẽ mất từ 10 tới 15%. Thế rồi, đừng quên vai trò trọng yếu của khu tài chính City ở Luân Đôn. Sở dĩ khu vực này được mệnh danh là lá phổi tài chính châu Âu, vì đây là cánh cổng đưa nguồn đầu tư của thế giới vào thị trường châu Âu. Khi tách rời khỏi Bruxelles, Luân Đôn mất đi lợi thế đó. Anh sẽ phải đàm phán lại với các đối tác châu Âu về điểm này. Giáo sư Elie Cohen kết luận, trưng cầu dân ý về câu hỏi đi hay ở lại châu Âu thuần túy là một vấn đề chính trị nội bộ của nước Anh, nhưng lại bắt cả châu Âu, thậm chí cả thế giới phải gánh chịu.