“Bội thực” thi hát

Điểm danh một loạt các chương trình truyền hình có liên quan đến ca hát hiện nay như: Liên hoan tiếng hát truyền hình các địa phương (Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng…), "Giọng hát Việt - The Voice", "Thần tượng Âm nhạc Việt - Vietnam Idol", "Bài hát Việt" (giới thiệu các bài hát mới sáng tác sau đó bầu chọn), "Bài hát yêu thích" (diễn lại các bài hát được bình chọn trên mạng Internet), "Cặp đôi hoàn hảo" (cũng thi hát giữa các đôi), "Tìm kiếm tài năng Việt - Vietnam’s Got Talent" (cũng đa số là các màn trình diễn thi hát), "Trò chơi âm nhạc phiên bản mới - Don’t forget the music", "Tuổi 20 hát" (sinh viên các trường đại học thi hát các ca khúc cách mạng theo phong cách hiện đại)… Các bé nhi đồng cũng có các sân chơi như "Đồ rê mí", "Giọng hát Việt nhí - The Voice Kids".

Chương trình "Bài hát yêu thích"

Như vậy đếm sơ sơ hiện nay các cuộc thi ca hát trên truyền hình chiếm số lượng khá lớn, hơn chục chương trình, tuy có những chương trình một năm có 1 lần nhưng thời gian lại kéo dài 2-3 tháng từ lúc bắt đầu các vòng sơ khảo tới bán kết, chung kết…, chưa kể còn các chương trình thi hát vẫn diễn ra hằng tuần, hằng tháng trên truyền hình. Không chỉ thế hầu hết các chương trình này đều được phát sóng vào khung giờ vàng, khiến nhiều lúc khán giả bật tivi chỉ thấy các cuộc thi hát, từ tuần này sang tuần khác, tháng khác…

Nhưng điều đáng nói là mục tiêu của các cuộc thi này không ai biết là gì? Cũng không phải là tìm kiếm các tài năng thật sự. Bởi sau khi cuộc thi kết thúc, những quán quân, á quân không “tỏa sáng” được như những gì họ được tung hô, ca tụng như trong ánh hào quang của cuộc thi. Uyên Linh sau "Vietnam Idol" chỉ được một vài bài nổi, ngoài Hương Tràm của "Giọng hát Việt" mùa đầu tiên có nhiều bài nổi và thành công trên con đường âm nhạc, những á quân khác đều “lặn mất tăm”.

Hơn nữa trong các cuộc thi hát này không xuất hiện nhiều các tác phẩm âm nhạc Việt mới, có chất lượng mà thay vào đó là các bài hát được hát đi hát lại, có nhiều thí sinh còn hát trùng bài là điều thường gặp. Chưa kể, ở các chương trình truyền hình thực tế nở rộ các ca khúc quốc tế: tiếng Anh, tiếng Pháp… Ngay cả phiên bản "Giọng hát Việt Nhí" dành cho trẻ 9-15 tuổi, lượng ca khúc quốc tế được thể hiện trong chương trình chiếm hơn 50%. Các chương trình "Thần tượng Âm nhạc", "Tìm kiếm tài năng Việt Nam", "Giọng hát Việt"… thí sinh hát ca khúc quốc tế nhiều hơn những bài hát Việt đã trở thành hiện tượng mà báo chí cũng đã phản ánh. Hay như chương trình "Tuổi 20 hát"  được phát sóng trên kênh VTV6. Đây là chương trình hát các ca khúc cách mạng quen thuộc nhưng được phối khí với phong cách hiện đại, mới lạ. Những bài hát cách mạng truyền thống như “Cô gái Pa Kô” được phối mới theo phong cách R&B, “Bóng cây Kơ-nia” thì sôi động với không khí Rock, “Nổi lửa lên em” lại du dương, lãng mạn với Blue Jazz, “Tôi là Lê Anh Nuôi” chọn phong cách Pop…

Cuộc thi "Giọng hát Việt - The Voice"

Đã có nhiều ý kiến cho rằng, việc làm mới các ca khúc cách mạng là không phù hợp với nguyên bản, là lai căng, không nên áp dụng với một cuộc thi hát cho tuổi 20. Bởi dù sao đi nữa những bài hát truyền thống cách mạng cần phải giữ được hồn cốt của nó, không thể lai căng xào xáo với phong cách nhạc hiện đại R&B, Rock, Pop, thậm chí cả đọc Rap…

Sự nở rộ của các cuộc thi hát trên truyền hình cũng có mặt tích cực là làm phong phú đời sống văn hóa của khán giả và xuất hiện một vài gương mặt mới thật sự có tài năng. Tuy nhiên kéo theo nó không ít những mặt trái.

Nở rộ nhiều cuộc thi hát như vậy nhưng cho đến thời điểm này công chúng vẫn không được nghe những giọng hát mới có chất lượng. Một số tài năng được tung hô bước ra từ những sân chơi cũng không tiếp tục “tỏa sáng” được như công chúng mong đợi. Càng nhiều sân chơi mới, càng nhiều cuộc thi hát nhưng chất lượng không đến nơi đến chốn khiến các chương trình này đang ngày càng loãng dần, "Giọng hát Việt" mùa thứ hai đã “nguội” hơn mùa đầu, các cuộc thi khác cũng rơi vào tình trạng tương tự, trong khi nhà đài vẫn tiếp tục xếp lịch phát sóng vào giờ vàng, khiến công chúng trở nên chán ngán.

Chưa kể, các cuộc thi truyền hình bùng phát cũng là lúc xuất hiện nhiều scandal của các ngôi sao, kéo theo sự khai thác của truyền thông. Những tưởng ca hát nhiều thì sẽ làm khiến cho âm nhạc phát triển, thẩm mỹ âm nhạc của công chúng cũng vì thế mà sẽ đổi thay theo chiều hướng tốt. Đằng này, hiệu quả của các cuộc thi hát thì vẫn không thấy đâu, khi nhạc sến, nhạc nhảm tràn lan khắp nơi. Chỉ thấy hằng ngày các trang mạng, báo điện tử đều đều đưa lên chuyện hậu trường của các cuộc thi với đầy đủ chiêu trò bẩn của những người tham gia.

Chương trình "Cặp đôi hoàn hảo"... cũng thi hát

Nào là scandal lộ kết quả dàn xếp của "The Voice" mùa đầu tiên nên phải thay giám đốc âm nhạc; Diva đàn chị lên tiếng mỉa mai chê bai tài năng của đàn em làm sao có thể huấn luyện được học trò; rồi đến việc phụ huynh của một cô bé 16 tuổi đi thi "Vietnam’s Got Talent" bức xúc với giám khảo chương trình lên tiếng bênh vực cô con gái “tài năng” của mình… Đó chỉ là một vài vụ lùm xùm điển hình xảy ra trong hàng chục chương trình thi ca hát vẫn đang phát sóng đều trên các kênh truyền hình. Có lẽ đã đến lúc nhà đài phải có sự chắt lọc, thẩm định, không thể cứ kéo dài mãi tình trạng nhà nhà, đài đài hát, nhưng hát những thứ như đấm vào tai người nghe hoặc nghe xong cũng không cảm nhận được gì về âm nhạc Việt.

Việc nhà đài ở nước ngoài mạnh tay hoãn sóng hay đổi giờ phát sóng những chương trình ca hát là một bài học tham khảo hữu ích để chúng ta cùng nhìn lại những mặt được và chưa được của các chương trình thi ca hát trên truyền hình hiện nay. Bởi nhiều mà không chất lượng, khiến âm nhạc Việt vẫn dậm chân tại chỗ… trong khi càng nhiều chương trình truyền hình thực tế kiểu này lại kéo theo không ít lùm xùm, gây trái tai gai mắt cho công chúng.

Linh Chi