Biển số xe 80 và trách nhiệm công vụ

Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu tuyệt đối không cấp biển số ôtô ký hiệu 80 cho doanh nghiệp, bất kể loại hình nào, cho loại hình doanh nghiệp nào. Như vậy, một lần nữa vấn đề cấp biển xe ôtô đầu số 80, trong đó có 80A, 80B lại được “xới lên” và hy vọng sẽ có một bước cải tổ, chấn chỉnh những bất cập, lộn xộn trong việc quản lý, sử dụng các xe mang biển số xe loại này.

Từ lâu mấy ai không biết, đầu 80A, 80B là biển số cấp cho các tổ chức, cơ quan, đơn vị, cán bộ lãnh đạo, phục vụ công vụ các tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, một số bộ, cơ quan tư pháp và UBND một số địa phương... Thông tư 15/2014/TT-BCA ngày 4-4-2014 của Bộ Công an còn quy định rõ: Ngoài các xe của các đơn vị cụ thể, còn có thể cấp xe ôtô biển số 80A, 80B cho các xe hoạt động nghiệp vụ, phục vụ công tác đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn xã hội và các trường hợp khác được Bộ trưởng Bộ Công an hoặc Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự, an toàn xã hội phê duyệt trên cơ sở đề nghị của Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt.

Do quy định chặt chẽ như vậy, cho nên khi thấy xe mang biển số loại này người ta nghĩ ngay đến vị thế, quyền uy của người ngồi trong xe, sinh ra tâm lý kính nể, thậm chí e ngại. Có thể nói, phần lớn cán bộ lãnh đạo được phục vụ khi di chuyển, tham gia các hoạt động công vụ luôn luôn gương mẫu, chấp hành tốt luật lệ giao thông và thường nhắc nhở lái xe chấp hành đúng luật khi ra đường. Thế nhưng, cũng không ít cán bộ, lái xe lợi dụng vị thế của cán bộ có chức, có quyền ngồi trên xe mà dễ dàng vi phạm Luật Giao thông. Các lỗi thường gặp là: chạy quá tốc độ, lấn làn, dừng, đỗ sai quy định, vượt đèn đỏ, thậm chí đi vào đường cấm, đường ngược chiều. Có thời gian, một số lái xe còn tự “mua” đèn, còi ủ gắn lên đầu xe (còn gọi là xe có “nốt ruồi”) để được quyền “ưu tiên” khi đi đường.

Vì nhiều lý do, ôtô mang biển số 80A, 80B lại thường là những xe có biển số “đẹp”. Ra đường, ngồi trên chiếc xe “xịn” biển 80A hoặc 80B mà lại có biển số “đẹp” thì được nhiều người để ý, cả nể, thậm chí ngay cả những chiếc xe biển xanh 80A hay 80B, dù đã cũ vẫn “có giá” lắm! Mấy năm trước, một cán bộ trước khi về hưu, được mua thanh lý một xe ôtô 4 chỗ đã cũ, “đát” đã sâu, “mốt” đã lỗi, với giá 150 triệu đồng. Anh này bỏ ra 70 triệu đồng tân trang, sửa sang, tút sơn, thêm đồ chơi, thay thế phụ tùng... Ấy vậy mà mấy doanh nhân giàu có, cán bộ cấp kha khá đang đương chức cứ đến vật nài xin mua lại, hoặc đổi hẳn một chiếc xe đời mới giá 500-600 triệu đồng. Lý do chính là chiếc xe thanh lý kia vẫn mang biển số 80B! Tuy vậy, anh này không chịu, cũng bởi lý do duy nhất là đi xe biển 80B tuy cũ nhưng vẫn chạy tốt, hơn nữa lại “oai”, ra đường gặp Cảnh sát giao thông có vi phạm luật cũng chả lo bị… phạt.

Khi thực thi công vụ, người Việt Nam vốn thiên về tình hơn là về lý: “có tình, có lý”. Vì thế khi các lực lượng kiểm soát, điều hành giao thông, trật tự trên đường, thấy xe biển 80 vi phạm pháp luật về giao thông thường cũng vừa nể, vừa ngại: “Vuốt mặt phải nể mũi”, “cực chẳng đã” mới dừng xe, xử phạt, mặc dù biết làm như vậy là chưa tròn trách nhiệm. Từ sự nể nang, né tránh đó, dần dần không ít đối tượng, người dân thuộc mọi tầng lớp trong xã hội muốn sở hữu xe ôtô có biển đăng ký loại này. Thế nên mới có hiện tượng xe biển 80A, 80B thanh lý, sang nhượng, chuyển chủ sử dụng nhưng không sang tên đổi chủ; không ít tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân, bằng nhiều cách khác nhau, “chạy” cho được biển mang đầu số 80 khi đăng ký, dẫn đến sự lộn xộn, quản lý thiếu chặt chẽ, thống nhất, thậm chí vi phạm pháp luật thời gian qua.

Trong thời gian qua, không ít xe mang biển số 80A, 80B nhưng không còn là quyền sở hữu, sử dụng của cơ quan thuộc diện sở hữu xe loại này nữa. Một số doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp thuộc các tổ chức, cơ quan thuộc tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương và một số địa phương vẫn sử dụng xe đăng ký biển 80A, 80B; không ít xe ôtô tải, xe ca của doanh nghiệp mang biển số đầu 80 vi phạm Luật Giao thông nhưng lực lượng thực thi công vụ dễ bỏ qua...

Do vậy, đồng thời với sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ rà soát xe biển 80A, 80B, thu hồi những biển số đã cấp không đúng cho doanh nghiệp thì cũng phải thực hiện một số việc cần làm ngay. Chẳng hạn như: các tổ chức, cơ quan, đơn vị có xe biển số nêu trên tăng cường quản lý, giáo dục lái xe chấp hành pháp luật; khoán xe công đối với đối tượng có tiêu chuẩn phục vụ; trừ những phương tiện ưu tiên đã được quy định, thực hiện công bằng, bình đẳng giữa các phương tiện khi lưu thông; các lực lượng thực thi công vụ từ khâu đăng ký, đăng kiểm, tuần tra, kiểm soát... phải đề cao tinh thần “thượng tôn pháp luật”... Khi ấy, chắc chắn vấn đề xe công nói chung và việc cấp biển, sử dụng xe biển 80 nói riêng, sẽ được giải quyết dứt điểm, triệt để.