Bài 4 (hết): Chợ đầu mối tỉ USD có thành hiện thực?

Vừa qua, được sự chỉ đạo của Bộ Công Thương, Vụ Thị trường Trong nước phối hợp với Công ty Proton và đối tác Tập đoàn Mercasa Group – Italy đã báo cáo dự án Chợ đầu mối Quốc tế với đề xuất xây dựng 3 chợ đầu mối có giá trị đầu tư thấp nhất là 200 triệu USD, cao nhất là 1 tỉ USD tại Việt Nam.

Công ty Proton và Tập đoàn Mercasa ký kết biên bản hợp tác phát triển chợ tại Việt Nam.

Trước hết phải nói rằng, dự án xây dựng Chợ đầu mối Quốc tế được liên doanh Proton và Mercasa đầu tư bằng vốn xã hội hóa 100%. Điều này có nghĩa là nếu dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư thì lĩnh vực hệ thống chợ đầu mối tại Việt Nam sẽ không chỉ có là dưới sự quản lý của nhà nước mà còn lần đầu tiên có nhà đầu tư lớn. Hơn thế nữa, chợ đầu mối sẽ theo kịp với mô hình chợ quốc tế, được xây dựng hiện đại, có quy mô lớn từ 200 - 1.000 ha và hàng trăm nghìn lao động trực tiếp và gián tiếp.

Theo Công ty Proton, dự án xây dựng 3 chợ đầu mối quốc tế sẽ có thời gian thực hiện từ 3-5 năm với vốn đầu tư khoảng 1 triệu USD/ha, tạo ra giá trị thương mại mỗi năm gấp khoảng 15 lần so với tổng đầu tư. Chợ đầu mối quốc tế sẽ gia tăng sức mạnh liên ngành Nông - Công - Thương để hỗ trợ phát triển hoạt động chợ đầu mối trên khắp cả nước. Chợ đầu mối quốc tế được thiết kế thông minh, ứng dụng công nghệ 4.0 để tối ưu tiện ích cho người kinh doanh, khách du lịch và người tiêu dùng.

Đặc biệt, chợ đầu mối này có mục tiêu rõ ràng là phát huy vai trò của chợ đầu mối trong việc điều phối và lưu thông hàng hóa trên cả nước, giải quyết bền vững đầu ra cho các sản phẩm nông sản như thịt cá, rau củ quả, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh cho hàng hóa, đặc sản các vùng miền trên cả nước. Đưa Việt Nam trở thành điểm đến quốc tế về giao thương hàng hóa và dịch vụ.

Chợ đầu mối quốc tế sẽ có các khu vực gồm Trung tâm quản lý điều hành chợ; Khu vực bán lẻ và bán buôn; Chợ bán sản phẩm nông sản, đặc sản nhà vườn; Trung tâm dịch vụ Du lịch; Trung tâm đấu giá hàng hóa, nông sản, đặc sản địa phương; Sàn giao dịch Thương mại Điện tử và khu dành riêng cho Container bán hàng tự động (ATM-ATF) trong và ngoài chợ.

Một chợ đầu mối nông sản được xây dựng tại Liên Bang Nga do Mercasa đầu tư và điều hành.

Trong đó, khu thu mua, cung ứng và xuất khẩu hàng hóa, nông sản sẽ là nơi thu mua tập trung tại chợ đầu mối, có chế độ hỗ trợ ổn định đầu ra cho sản phẩm, nông sản địa phương và các tỉnh thành lân cận. Đây là khu vực cực kỳ quan trọng khi phân loại, sơ chế, đóng gói và có dịch vụ tổng kho lưu trữ nông sản. Từ đó, nông sản của Việt Nam làm ra sẽ không còn chịu cảnh bị thương lái ép giá khi được mùa, có thể bán hàng giao sau trên các sàn giao dịch thương mại điện tử, kiểm soát được chất lượng hàng hóa thực tế theo đúng giá trị thực trên thị trường.

Khu thu mua cung ứng xuất khẩu hàng hóa sẽ liên kết chặt chẽ với khu dịch vụ phụ trợ cho chợ đầu mối gồm kho ngoại quan với dịch vụ thông quan quốc tế tại chợ, khu cung ứng các trang thiết bị phục vụ hoạt động chợ đầu mối và Trung tâm thông tin và xúc tiến thị trường. Bên cạnh đó là các dịch vụ như khách sạn, ngân hàng, logicstics, đóng gói, bao bì, căng tin công cộng… sẽ phục vụ các chủ nông trại, khách hàng tới giao dịch cũng như có thể trực tiếp kiểm tra hàng hóa chuẩn bị giao dịch tại chợ đầu mối quốc tế.

Mặt khác, một số sự kết hợp táo bạo về dịch vụ như Trang trại mẫu, Farm Longstay, khu huấn luyện kỹ năng… sẽ là nơi cộng đồng người dân địa phương xây dựng chợ vừa cư trú vừa phát triển kinh tế du lịch hộ gia đình phục vụ khách du lịch và xuất khẩu tại chỗ.

Có thể thấy rằng, việc xã hội hóa chợ và chợ đầu mối trên cả nước là một sự tất yếu. Điều đó không chỉ còn thuần túy vấn đề giảm nhẹ gánh nặng quản lý cho nhà nước mà còn đang trở thành vấn đề bức thiết đối với người nông dân về đầu ra cho nông sản, vấn đề về an toàn thực phẩm cho toàn bộ người dân Việt Nam. Đã đến lúc Chính phủ cần có cơ chế cụ thể về quy hoạch hạ tầng, quỹ đất hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư để vừa giảm gánh nặng quản lý, vừa nâng cao hiệu quả khai thác mở rộng hệ thống chợ đầu mối trên cả nước.

Bùi Công

	Bài 3: Quản lý khai thác chợ đầu mối như thế nào?
	Bài 2: An toàn thực phẩm từ chợ đến bàn ăn
	Bài 1: Chợ đầu mối vận hành ì ạch
	Phát triển chợ đầu mối: Giải bài toán "được mùa mất giá"